Als je wilt weten of iemand je leuk vindt, vergeet lichaamstaal dan maar. De juiste maatstaf om te zien of twee mensen elkaar zien zitten, is in hoeverre hun interne lichaamsfuncties, zoals hartslag en zweten, met elkaar gelijk gaan lopen.
Een nieuwe studie van gedragswetenschappers aan de Universiteit Leiden wijst uit dat mensen op een blind date elkaar leuker vonden als ze een gelijktijdige stijging hadden van hun hartslagfrequentie en huidgeleiding (een maat voor hoeveelheid zweet). ‘Je hoort weleens over mensen die in theorie goed bij elkaar passen, maar bij wie de vonk niet overslaat. We wilden weten of je die vonk kunt kwantificeren’, zegt psycholoog Mariska Kret.
Imitatie en aantrekkingskracht
Het team van Kret liet potentiële partners tijdens een muziekfestival in een aparte onderzoeksruimte een-op-een met elkaar kennismaken. Twee minuten lang mochten ze alleen maar kijken naar de ander, daarna konden ze twee minuten met elkaar praten.
Tegelijkertijd werden de proefpersonen aangesloten op sensoren die hun hartslag en huidgeleiding maten. Ook werden al hun lichaamsbewegingen geregistreerd en kregen ze speciale brillen op waarmee de richting van hun blik werd gemeten. Na afloop moesten ze vragen beantwoorden over hun ontmoeting, zoals of ze een echte date zouden willen met de ander en of ze dachten dat de ander ook een date wilde. De onderzoekers ontdekten dat lichaamstaal – waaronder staren, gezichtsuitdrukkingen, aanraken van het gezicht en knikken – geen goede voorspeller was van aantrekkingskracht tussen mensen. Soms imiteerden de proefpersonen wel elkaars gedrag, zoals glimlachen of knikken wanneer de ander dat deed. Maar in tegenstelling tot wat mensen vaak denken, was er geen verband tussen zulke imitatie en of de vonk oversloeg.
Fysiologie en onderbewustzijn
In plaats daarvan ontdekte het Leidse team dat hoe groter de aantrekkingskracht was tussen twee mensen tijdens het gesprek, hoe beter hun hartslag en huidgeleiding met elkaar synchroniseerden. ‘Er was geen vorm van lichaamstaal om je te vertellen of je partner geïnteresseerd was – met interne lichaamsfuncties hebben we veel betere inschattingen gemaakt’, zegt promovendus Eliska Prochazkova. ‘Over het algemeen hebben mensen geen controle over zulke fysiologische functies. We kunnen het hart van de ander niet waarnemen. Maar vaak kan onze fysiologie wel ons onderbewustzijn beïnvloeden.’ Ook ontdekte het team dat de proefpersonen heel slecht de gevoelens van de ander konden inschatten. Op de vraag of ze dachten dat de ander een date wilde, scoorden ze niet beter dan willekeurig gokken. Daarbij lieten de antwoorden een bias zien: mensen die hun partner leuk vonden, dachten meestal dat de gevoelens wederzijds waren, ook al was er in werkelijkheid geen verband. Prochazkova: ‘Mensen worden verblind door hun eigen gevoelens.’
Kieskeurigere vrouwen
Verder zagen de onderzoekers verschillen in het gedrag van mannen en vrouwen. De vrouwen glimlachten vaker, knikten vaker en raakten vaker hun gezicht aan, terwijl mannen meer naar het hoofd en de ogen van hun partner staarden. Bovendien waren vrouwen kieskeuriger. Slechts 34 procent van de vrouwen wilde een date, tegenover 53 procent van de mannen. Het experiment leidde niet tot veel relaties, aangezien slechts 16 procent van de paren samen een echte date wilde. Die paren kregen elkaars contactgegevens. Alle 140 mensen die deelnamen, waren heteroseksueel. Slechts enkele homoseksuelen hadden zich aangemeld voor de studie en die kwamen niet gelijktijdig opdagen. De bevindingen staan in een voorpublicatie.
