Een van de meest voorgeschreven antibiotica oogst bij de behandeling van een akelige hoest weinig effect maar wel bijwerkingen.
Artsen schrijven antibiotica voor tegen longontsteking, en dat werkt vaak. Maar als een patiënt last heeft van een hoestje, waarbij de irritatie ergens in de lage luchtwegen begint, dan staan er ook al gauw antibioticapillen op het recept. Bij de doorsnee patiënt, zonder complicaties, is dat onnodig, blijkt uit onderzoek in zeven landen. Uitzieken lijkt nog het beste voorschrift.
Het onderzoek, gepubliceerd in The Lancet, stond onder leiding van Paul Little, van de universiteit in Southampton. Hij werkte samen met artsen in twaalf Europese landen, waaronder Nederland en België. Zij bekeken ruim 2000 volwassen patiënten die al hoestend met plotselinge, ongecompliceerde klachten over de lage luchtwegen bij een arts kwamen. De patiënten moesten hetzij driemaal daags het antibioticum amoxicilline slikken, of driemaal daags een neppil. Vervolgens moesten ze een week lang een dagboek bijhouden.
De artsen zagen bij de twee groepen weinig verschil in ernst of duur van de symptomen. Dat gold zelfs voor de 60+-ers. De patiënten die amoxicilline slikten, meldden ook vaker bijwerkingen zoals misselijkheid, uitslag en diarree. Van de patiënten die de neppillen slikten, waren er iets meer waarbij de situatie verslechterde. Om die gevallen te voorkomen, hadden de artsen echter een onevenredig groot aantal patiënten antibiotica moeten voorschrijven.
Er waren patiënten waarbij er wel sprake was van een positief effect van de amoxicilline. Volgens Little is het daarom noodzaak, en een forse uitdaging, dat een arts juist die patiënten herkent waarbij de medicatie een verschil maakt. De ene infectie is de andere niet, en patiënten verschillen. In een commentaar suggereert de Zwitserse arts Philipp Schuetz om aan biomarkers die patiënten te herkennen waarin bacteriën de boosdoeners zijn. In ieder geval ondersteunen de bevindingen van dit onderzoek het aansporen van artsen om meer terughoudendheid te betrachten bij het voorschrijven van antibiotica.
