Blacksburg, Virginia (VS) – Uitgedroogde menselijke cellen komen weer tot leven dankzij een bacterieel trucje.


Op het Virginia Tech Center for Genomics in Blacksburg, Virginia ontwikkelden onderzoekers een techniek waarmee cellen extreem droge perioden overleven. De menselijke cellen verkregen deze eigenschap van een bacterie. Normaal gesproken begeven ze het binnen een paar seconden in een omgeving zonder water.
Malcolm Potts en zijn collega David Helm, werkzaam op het onderzoeksinstituut, gebruikten de bacterie Nostoc commune. Deze overleeft soms eeuwen in extreem droge condities. Pas wanneer de rotsen waarop zij leeft na een droge periode weer nat worden, komt zij weer tot leven. “N. commune omhult zichzelf met een slijmerige substantie van aan elkaar gekoppelde suikers, glycaanketens”, vertelt Potts. “Dit werkt als een soort overjas. We veronderstellen dat glycaan de celmembraan beschermt en daarbij uitdroging vertraagt.” Zo kwamen Potts en Helm op het idee gezuiverd glycaan te mixen met niercellen, dit alles uit te drogen en na een tijd weer vochtig te maken. Hun idee bleek te werken. Zelfs na acht dagen herstelde de helft van de cellen. “Deze startten gewoon weer met vermenigvuldigen”, vertelt Potts enthousiast.
Zonder veel moeite zijn er meerdere toepassingsmogelijkheden in de medische wereld denkbaar van deze sciencefictionachtige behandeling. Zo wordt bloed voor transfusies langer houdbaar. Daarbij hoeft het niet gekoeld te blijven tijdens het transport naar verder gelegen (ramp)gebieden. Ook verlengt het de levensduur van antilichamen en vaccins. Dit vergemakkelijkt de distributie naar bijvoorbeeld ontwikkelingslanden. Natuurlijk is de stap naar dit soort toepassingen erg groot en misschien zelfs onmogelijk, maar beide onderzoekers zijn enthousiast. Zij hopen dat op den duur ook weefsels en misschien zelfs organen zich lenen voor een dergelijke truc. “Glycaan op zich kan hiervoor niet zorgen. Er zal uiteindelijk een combinatie van meerdere benaderingen nodig zijn”, aldus Potts.

Ellen Althuizen