Portsmouth (UK) – Bacteriën koloniseren bijna alles. Het oppervlak van hoornkoraal biedt de plakkende micro-organismen echter geen gastvrijheid. Britse onderzoekers imiteren het koraal met siliconen en acrylaten ….en met succes.


Tandplak, vieze aanrechten en vuile scheepswanden: plakkend microgespuis bezorgt de mens veel overlast. Op zoek naar bacteriewerende oppervlakken lieten onderzoekers van de universiteit van Portsmouth zich inspireren door bacterievrije hoornkoralen. Deze hebben een niet-plakkend (laagenergetisch) oppervlak. Het reageert niet met de juist plakkende (hoogenergetische) suikers waarmee bacteriën zich vasthechten. De wetenschappers imiteerden het koraal met polymethylpropenoxyfluoroalkylsiloxanen en polyperfluoroacrylaten.
De ontwikkelde polymeren hebben veel weg van de antiaanbaklaag teflon. Beide stoffen hebben een lage oppervlakte-energie. Dit is de hoeveelheid energie die nodig is om een bepaald oppervlak te maken, en het vormt tevens een maat voor de reactiviteit met andere stoffen. Soort zoekt soort. Laagenergetische materialen hechten zich alleen aan elkaar. In een teflon koekenpan blijven waterdruppels bijvoorbeeld gewoon liggen. De interne krachten die de watermoleculen bij elkaar houden, zijn incompatibel met de aantrekkende kracht van het laagenergetische teflon.
De laagenergetische siliconen en acrylaten rekenen op dezelfde wijze af met micro-organismen. Ze reageren niet met plakkende suikers, die normaal een biofilm vormen waarin de bacteriën zich nestelen, veilig verborgen voor bacteriedodende stoffen. Met polymeren bedekt metaal, glas of plastic kan niet meer gekoloniseerd worden door micro-organismen. Als bonus zijn de kunstmatige bacterieweerders ook nog geschikt voor implantatie. Ze reageren niet met lichaamseiwitten en de kans op afstoting van de kunststoffen is dan ook erg klein. Wetenschappers voorspellen een grootse toekomst voor de implanteerbare stoffen, die bescherming bieden tegen rotting, bevlekking en bevuiling.

Gijs van Hengstum