Amsterdam (NL) – Moderne DNA-technologie maakt onderscheid tussen borsttumoren die zullen uitzaaien en gezwellen die dat niet doen.


Niet iedere borsttumor wordt uiteindelijk kwaadaardig. Sterker nog, zeventig tot tachtig procent blijft plaatselijk en kan gemakkelijk worden verwijderd. Toch passen artsen soms preventieve amputaties toe. Daarnaast ondergaat het merendeel van de borstkankerpatiënten een ingrijpende behandeling – bestraling, chemo- of hormoontherapie – die veel bijwerkingen kan hebben. Dit alles is in veel gevallen onnodig, stellen onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut. Ze ontwikkelden een methode om met DNA-technologie het gedrag van tumoren te voorspellen.
De gecombineerde activiteit van zo'n zeventig genen bepaalt met negentig procent zekerheid of een tumor al dan niet binnen vijf jaar uitzaait. Het betreft genen die zorgen voor celdeling en voor de vorming van bloedvaten (angiogenese). Dit ontdekten de Amsterdamse oncologen met zogenaamde micro-arraytechnologie, die de activiteit van bepaalde genen gedetailleerd in beeld brengt.
Micro-arrays zijn kleine glasplaatjes waar DNA-fragmenten op zijn aangebracht in rasters. Door deze fragmentjes te laten combineren met gelabeld RNA, kunnen de wetenschappers aflezen welke genen 'afwijkend' gedrag vertonen. De genen die actiever zijn dan normaal lichten rood op, terwijl normale genen groen zijn. Zo krijgen oncologen van elke individuele patiënt een soort tweedimensionale barcode. Door deze barcode te vergelijken met standaard-barcodes kunnen wetenschappers de ontwikkeling van de betreffende tumor voorspellen.

Nienke Beintema