Het Biosphere-2-programma lijkt nog zeker tien jaar door te gaan. Columbia University in New York ziet voortzettting van het beheer van het wetenschappelijke project wel zitten, terwijl dankzij een gulle gever geld nauwelijks een rol speelt.


Nederland is in de ban van het Veronicaprogramma Big Brother. Een aantal mensen leeft in afzondering in een huis in Almere, constant gadegeslagen door camera’s. Elke paar weken vallen er enkele mensen af, op basis van voorkeuren van deelnemers en kijkers. In de Millenniumnacht is de laatste deelnemer een kwart miljoen gulden rijker.

In de Amerikaanse staat Arizona draait al enige jaren een veel belangrijker project vol camera’s en sensoren. Onder een glazen koepel bevindt zich een ecosysteem. Tussen 1991 en 1994 brachten groepen van acht wetenschappers daar steeds een half jaar in afzondering door. Big Brother avant-la-lettre. Een groot probleem was het mysterieuze verdwijnen van zuurstof. Dat is opgelost: het verse beton slurpte dit gas op.
Het Biosphere-2-project bevat meer dan tweeduizend planten en dieren in zeven ecosystemen, waaronder een miniregenoerwoud en een kleine oceaan. Het moet wetenschappers meer inzicht geven in natuurlijke evenwichten. Om die te bestuderen in Biosphere 1 – de planeet Aarde zelf – is vrij complex. Een kleiner, afgesloten systeem vol meetinstrumenten en sensoren is overzichtelijker.

Na de enorme hype waarmee het project van start ging, lijkt het nu in een rustiger en academischer vaarwater te zijn beland. Columbia University heeft het centrum inmiddels laten uitgroeien tot een belangrijk wetenschappelijk onderzoekscentrum. Tientallen studenten doen er jaarlijks onderzoek naar ecologie. Een van de oorspronkelijke initiatiefnemers, de Texaanse miljardair Edward Bass, heeft voor de komende vijf jaar dertig miljoen dollar voor Biosphere 2 klaar liggen. Het onderzoekscentrum besteedt daarnaast veel aandacht aan toerisme en het verstrekken van eco-informatie aan scholieren en geïnteresseerden. Het complex is inmiddels uitgebreid met een sterrenwacht en een hotel.

Toeristen wandelen door de ruimtes waar begin jaren negentig de wetenschappers woonden. Dit deel van Biosphere-2 is nu afgesloten van de rest. Mocht tv-producent Endemol de rechten voor Big Brother kunnen verkopen in de VS, dan vormt Biosphere-2 wellicht de ideale locatie voor het programma. Maar dan wel serieus, zonder enige inmenging van buitenaf.

Erick Vermeulen