Mensen met diabetes type 1 hoeven niet langer zelf hun bloedwaarden te beheren. Een nieuwe technologie, de zogeheten bionische alvleesklier,  berekent via een smartphone-app hoeveel en wanneer diabetici insuline nodig hebben.

Een bionische alvleesklier kan de bloedsuikerwaarden van diabetes type 1-patiënten in de gaten houden. De technologie neemt veel werk uit handen van diabetici, die met behulp van de app een normaler leven kunnen leiden. Dat schrijven Amerikaanse onderzoekers deze week in het vakblad The New England Journal of Medicine.

pancreas massachusets medical society
Een onderhuidse sensor meet de bloedsuikerwaarden (1), stuurt die naar een iPhone-app die insuline hoeveelheden berekent (2), en stuurt die vervolgens naar een infuuspompje dat de gewenste dosis in de bloedbaan brengt (3).
Credit: Massachusets Medical Society

Diabetes type 1 ontstaat als de eilandjes van Langerhans in de alvleesklier afsterven. Eilandjes van Langerhans zijn cellen die de glucose-waarden in het bloed controleren. Als het glucose-niveau te hoog wordt, scheiden de eilandjes insuline af. Daardoor kan glucose uit het bloed de lichaamscellen in, waar de cellen glucose gebruiken als brandstof. Zonder insuline uit de eilandjes van Langerhans krijgen organen niet genoeg brandstof en blijven de bloedsuikerwaarden te hoog.

Diabetici controleren hun bloedsuiker- en insulinewaarden nauwkeurig en spuiten zichzelf insuline of het bloedsuiker verhogende hormoon glucagon in om hun suikerwaarden weer op peil te krijgen.

Kunstmatig reguleren

Diabetici hebben een dagtaak aan het controleren van hun suikerwaarden. Biomedisch inginieur Ed Damiano, die het onderzoek leidde, zegt dat met de zogeheten bionische alvleesklier die hij en zijn collega’s ontwikkeld hebben diabetes-patiënten een normaler leven kunnen leiden.

Het apparaat neemt het controleren van bloedsuikerwaarden over van de patiënt. Een onderhuidse glucose-monitor stuurt elke vijf minuten bloedsuikerdata naar een iPhone-app. De app berekent vervolgens hoeveel insuline of glucagon de patiënt nodig heeft. Pompjes die de patiënt bij zich draagt krijgen een signaal van de app en brengen de gewenste hoeveelheid via slangetjes als een soort infuus direct in de bloedbaan.

Volgens PhD-student Helga Blauw, die bij het Nederlandse Inreda Diabetic werkt aan een soortgelijk apparaat, zijn er in principe maar twee stappen nodig. ‘Onze kunstmatige alvleesklier is een geïntergreerd apparaat. De sensor stuurt een draadloos signaal naar een kastje dat zowel de berekeningen doet als als infuuspomp fungeert’, verklaart Blauw.

In 2010 toonden de Amerikaanse onderzoekers in een klinische studie aan dat het apparaat goed werkt. Maar nog belangrijker is het dat de bionische alvleesklier in het dagelijks leven ook werkt. Damiano en zijn collega’s testten dat door diabetici het apparaat vijf dagen te laten dragen in een dagelijkse setting. Ze vergeleken groepen die het apparaat wel droegen met groepen die hun bloedsuiker op de traditionele manier controleerden. ‘Dat is wat nieuw is aan hun technologie’, zegt Blauw. ‘De Amerikanen hebben hun apparaat al getest in een dagelijkse setting.’

‘Het apparaat werkte beter dan we hadden verwacht en heeft de bloedwaardes uitstekend gemonitord’, zegt Damiano. Volgens de onderzoeker deed het apparaat het bij zowel de hoge als lage suikerwaardes beter dan wanneer de patiënten het zelf moesten doen. Het is een belangrijk resultaat omdat gezondheidsproblemen langer uitblijven als de bloedsuikerwaarden zo natuurlijk mogelijk zijn, zegt Damiano.

Damiano hoopt dat de vervolgstudies die volgende maand en vanaf 2015 beginnen ervoor zorgen dat de US Food and Drug Administration het apparaat goedkeurt. Met een beetje geluk gebeurt dat voordat zijn zoon in de herfst van 2017, die diabetes type 1 heeft, naar de universiteit gaat.

Als het aan Inreda Diabetic ligt, zal de Nederlandse bionische alvleesklier al in 2015 op de markt komen. ‘Technisch gezien is dat al haalbaar’, aldus Blauw. De onderzoekster kan echter nog niets beloven, aangezien Wetgeving Medische Hulpmiddelen het apparaat eerst moet goedkeuren voordat patiënten het gaan gebruiken.

Lees ook: