Potsdam (D) – Duitse astronomen ontdekten een nieuw object aan het firmament. Het gaat om een bruine dwerg die vlakbij onze Zon staat.


Epsilon Indi B heet de eerste bruine dwerg die binnen twaalf lichtjaar van de Zon is ontdekt. De dwerg is de partner van een langer bekende heldere ster in de zuidelijke hemel, Epsilon Indi.
Duitse astronomen ontdekten de bruine dwerg toen zij oude telescoopopnamen met digitale technieken opnieuw onder de loep namen. Nieuwe metingen met de New Technology Telescope van de European Southern Observatory bevestigde het vermoeden dat het ontdekte object in de oude foto's een bruine dwerg moest zijn.

Rechts is de heldere ster Epsilon Indi te zien, links is de kleine bruine dwerg wit omcirkeld

Bruine dwergen vormen zich ongeveer op dezelfde manier als sterren. Onder invloed van de zwaartekracht storten klompen koud gas en stof afkomstig uit dichte moleculaire wolken in elkaar. Als zo'n klomp een massa heeft die kleiner is dan 7.5% van de massa van onze Zon, is de druk in de kern niet hoog genoeg om kernfusie op gang te brengen. De zogenaamde bruine dwerg blijft vanaf dan enkel afkoelen en zendt alleen de warmte uit die al bij zijn ontstaan vrijkwam. Epsilon Indi B is dan ook maar een koele kikker: zijn oppervlaktetemperatuur bedraagt slechts duizend graden Celsius.
Epsilon Indi B is de meest nabije en meest heldere bruine dwerg die we tot op heden kennen. Toekomstige studies van het nieuwe object moeten nieuwe aanwijzingen geven voor de vorming en evolutie van deze exotische hemellichamen, die tussen sterren en planeten inzitten.

Sonja Jacobs