Petrischalen en flessen met celcultures hebben wellicht hun langste tijd gehad. In plastic zakken die een plasmabehandeling hebben ondergaan, kunnen cellen veilig en steriel groeien.

In de geneeskunde ontwikkelen artsen steeds meer behandelingen waarbij ze levende cellen inzetten. Dat varieert van bloedcellen en stamcellen tot huid- en botcellen. In glas blijven die cellen maar beperkt goed, mede omdat daarin de kans op infectie van het groeimedium hoog is. Een oplossing voor dit probleem is ontwikkeld door een aantal Duitse instituten en bedrijven, onder leiding van het Helmholtzcentrum voor infectieonderzoek in Braunschweig. Zijn ontwikkelden een plastic zak die een veilige omgeving voor het biologische materiaal vormt dankzij plasma – niet een biologische vloeistof maar een geïoniseerde gasmengsel dat ontstaat door een elektrische ontlading.

Het plasma in de plastic zak past het oppervlak aan en vernietigt eventuele kiemen.

Gasontlading
Bij glazen containers moet een laborant vaak nog een deksel oplichten om daar een suspensie van cellen naar over te hevelen. Bij de plastic kweekzak komt er geen buitenlucht in contact met de cellen, de suspensie belandt in de zak via een injectienaald of een slim koppelstuk. Voordat het zover is desinfecteert een gasontlading, waarbij plasma ontstaat, de zak en maakt daarbij bovendien het binnenoppervlak van de zak geschikt voor celkweek. Het proces verloopt bij omgevingsdruk, en is daardoor goedkoop, snel en flexibel. Celculturen blijven lang goed, en kunnen uiteindelijk ook zonder contact met de buitenlucht van de zak naar de patiënt worden overgezet.

Kweken van cellen is één ding, maar de uitvinders kijken al vooruit naar een volgende stap, namelijk het kweken van organen. Mogelijk vallen er driedimensionale structuren in zo’n zak aan te brengen waarop uit weefsels van de patiënt geïsoleerde stamcellen dan bijvoorbeeld huid, bot of zenuwen vormen.

Erick Vermeulen