Een gebied van ruim anderhalf miljoen vierkante kilometer wordt – als alles goed gaat – in de toekomst bedekt met een laagje extra sneeuw door ’s werelds grootste weer-experiment. Het extra smeltwater dat dit moet opleveren – zo’n tien biljoen liter – kan de door droogte geplaagde Chinese akkerlanden doen opbloeien.
Watertekorten vormen een groeiend probleem voor de Chinese landbouw. Daarom komt de overheid nu met een bijzondere oplossing. Door wolken te vermengen met speciale deeltjes, hopen ze op meer neerslag. In totaal moet een gebied dat drie keer zo groot is als Spanje zo van een extra laagje sneeuw voorzien worden. Deze sneeuw moet dan als smeltwater naar de Chinese landbouwgronden stromen. Het plan kan enorme gevolgen hebben – als het werkt.
In totaal kan het tot wel tien biljoen liter extra smeltwater opleveren, schatten Chinese onderzoekers. Daar zou de voedselproductie enorm veel baat bij hebben. Door slecht watermanagement is de oogst op dit moment slechts twintig miljoen ton per jaar, terwijl de voedselvraag van China alleen maar verder toeneemt.
Regenzaadjes
Dit probleem kan dus mogelijk opgelost worden door wolken zo ver te krijgen eerder hun nattigheid los te laten. Neerslag ontstaat doordat kleine druppeltjes in de wolken zich hechten aan deeltjes uit de lucht of ijskristallen in de wolk. Door zilverjodidedeeltjes aan een wolk toe te voegen zijn er meer van zulke ‘zaadjes’ waar de kleine druppeltjes zich aan kunnen vastzetten. Door het proces op die manier kunstmatig te versnellen, zal die wolk sneller leegregenen of -sneeuwen.
Hoewel de techniek niet nieuw is, is de schaal van dit project vele malen groter dan elke voorgaande poging. In het verleden ging het vaak om het oplossen van een lokale droogte, het voorkomen van een hagelstorm of het garanderen van een zonnige Olympische Spelen. Daarbij werd de zilverjodide met raketten de lucht ingeschoten of uit vliegtuigen losgelaten.
Nu is China van plan om branders te plaatsen aan de voet van Tibetaanse bergruggen. De branders leveren de zilverjodidedeeltjes die samen met de warme lucht opstijgen tot in de wolken. De South China Morning Post vermeldt dat er op dit moment al 500 branders geplaatst zijn, voor een bedrag van 8000 dollar per stuk – een koopje volgens de Chinese nieuwssite. Uiteindelijk kan het aantal branders op tienduizenden uitkomen.
Hoewel sommige onderzoeken suggereren dat er na zo’n zilverjodide-injectie 5 tot 15 procent meer sneeuw kan vallen, is het heel afhankelijk van de omstandigheden. Dat maakt onderzoek doen naar de efficiëntie van de methode ook erg lastig. Niet iedereen gelooft dan ook dat het plan van de Chinezen zal werken. Zo ziet Shiuh-Shen Chien van de Nationale Universiteit van Taiwan het vooral als een poging van de overheid om daadkrachtig over te komen, zelfs als de effectiviteit niet bewezen is.
Watergevecht
Mocht het werken, dan levert dat China niet alleen een oplossing voor de droogte, maar mogelijk ook een stel nieuwe (politieke) problemen. In het verleden zijn zulke technieken namelijk ook al eens gebruikt om andere landen lastig te vallen met meer water. Tijdens de Vietnamoorlog in de jaren zestig probeerden de Amerikanen het regenseizoen te verlengen om zo hun tegenstanders dwars te zitten met modderige wegen, aardverschuivingen en andere ongemakken. Hoewel dat destijds op weinig uitliep, zou een moderne versie van dit weergevecht betere resultaten kunnen boeken – of slechtere, net hoe je het bekijkt.
Deze Amerikaanse missie was de reden dat veel landen in 1977 de Environmental Modification Convention tekenden – een verdrag waarmee het gebruik van weerveranderingstechnieken in oorlogvoering verboden werd. Ook China tekende in 2005.
Wolkjes aan de lucht
Ook de verdeling van de beperkte hoeveelheid water kan tot conflicten tussen landen leiden, zegt watermanagementconsultant Paul Sayers. ‘Als je atmosferisch water gebruikt, roept dat de vraag op aan wie dat water toebehoort.’ Veel landen kampen met een tekort aan (zoet) water. Daarom zijn er internationale afspraken gemaakt over de verdeling van water wanneer bijvoorbeeld één rivier door meerdere landen loopt. ‘Voor zover ik weet zijn zulke discussies er nog niet voor atmosferisch water’, zegt Sayers.
Mocht China deze politieke problemen echter omzeilen, dan zou dit wel eens het begin van een waterrevolutie kunnen zijn. Helaas zal het niet overal de oplossing zijn – je kan geen blauwe lucht omtoveren tot sneeuwstorm. ‘Niemand kan een wolk maken’, zegt Bruintjes. ‘Dus als er geen wolken zijn, dan kun je ze ook niet laten uitregenen.’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: