Dit weekend overleed de beroemde sterrenkundige en wetenschapspopularisator Chriet Titulaer. Als voorbeeld voor de huidige generatie popularisatoren, inclusief de redactie van New Scientist, staan we daarom deze week stil bij zijn spraakmakende publicaties uit het verleden. Vandaag deel 2: Chriets voorspelling over de uiteindelijk geflopte beeldplaat.
Soms heeft het er alle schijn van dat een uitvinding de markt gaat veroveren, maar gebeurt dat toch niet. De beeldplaat is een voorbeeld van zo’n technologisch hoogstandje dat zijn belofte nooit heeft kunnen waarmaken.
Anachronistisch beschouwd was de beeldplaat een combinatie van een dvd en een lp. Net als een dvd was het een schijf waarmee je videobeelden kunt vertonen door hem via lasers uit te lezen. Het beeld was echter niet digitaal, maar analoog, net als het geluid van een lp.
Chriet Titulaer had in 1981 hoge verwachtingen van de beeldplaat, schrijft hij in New Scientist-voorloper Natuur en Techniek. ‘De beeldplaat lijkt één van de belangrijkste technische ontwikkelingen van deze tijd te worden’, aldus zijn opening. Met name voor het onderwijs zag Titulaer grote voordelen ten opzichte van de al bestaande videobanden. De beeldplaat kon je namelijk net als een dvd eenvoudig versneld en vertraagd afspelen. Ook kon je rechtstreeks van het ene naar het andere deel springen. ‘Een cursus Russisch op beeldplaat: te volgen als u naar Rusland gaat, niet als Teleac hem uitzendt’, schetst Titulaer.
Dat zijn voorspelling ditmaal niet uitkwam, kwam met name doordat producent Philips alleen afspeelapparaten maakte. Voor de productie van beeldplaten vertrouwde het bedrijf op andere partijen, maar die zagen meer in videobanden, onder andere omdat je daarmee zelf iets kon opnemen.
Hoewel Titulaer dus iets te optimistisch was over de beeldplaat, waarschuwt hij overigens wel in het artikel voor dit gevaar: ‘Er is geen markt voor de hardware als er niet voldoende software beschikbaar is’. Met deze kanttekening toonde Titulaer dus toch weer enigszins zijn voorspellend vermogen.
Het volledige artikel van Chriet Titulaer over de beeldplaat kunt u hier downloaden (pdf).
Chriet Titulaer-week op newscientist.nl
Sterrenkundige Chriet Titulaer (1943 – 2017) verwierf zijn faam als wetenschapspopularisator. Op radio, televisie en in gedrukte media bracht hij vele inspirerende verhalen vol ideeën die de wereld zouden veranderen. Voor New Scientist-voorloper Natuur en Techniek schreef hij meerdere artikelen over de spannendste ontwikkelingen. Om zijn inspirerende carrière en grote bijdrage aan de wetenschapspopularisatie te vieren, besteden wij deze week aandacht aan de mooiste verhalen van zijn hand uit ons archief. Morgen: Chriet over de kans op buitenaards leven.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: