Hij is driehonderd meter lang, bevat negen miljoen liter water en creëert golven van 4,5 meter hoog: de Deltagoot. Wat moeten we met dit bouwwerk?

deltagoot
Klikt voor grotere versie

In de kern is het een geul in de grond. Maar dan wel een van vijf meter breed, tien meter diep en driehonderd meter lang. Met muren van beton. En omgeven door geavanceerde apparatuur. De Deltagoot in Delft. Meestal is hij leeg. Ook nu.

Aan het zicht onttrokken, onder de grond, bevindt zich een reservoir met negen miljoen liter water. Een druk op de knop volstaat om hydraulische pompen te activeren die het water naar de goot verplaatsen. Het duurt drie uur, maar daarna kan het schouwspel beginnen.

Aan de voorkant van de constructie begint een tien meter hoge wand heen en weer te bewegen. Plots ontstaan er golven. Kleine golven, in het begin. Binnen een paar minuten zijn ze metershoog. Een paar honderd meter verderop bereiken ze het einde van de constructie: een nagemaakte dijk. De golven beuken net zo lang tegen het stuk dijk totdat deze onder het geweld bezwijkt.

Dat is in het kort hoe de nieuwe Deltagoot werkt. Een megaconstructie, gebouwd op de campus van kennisinstituut Deltares. Maandag is hij officieel in gebruik genomen. Het idee van een grote golfgoot is echter niet nieuw, bekent Bas Hofland van Deltares. ’Wereldwijd zijn er meer van dit soort constructies. In de Noordoostpolder hadden we 35 jaar lang een aardig grote golfgoot. Die was aan vervanging toe. We hebben meteen van de kans gebruikgemaakt om de grootste golfgoot ter wereld te bouwen: de Deltagoot.’

Duizend stoten

Maar wat is het nut van deze monsterconstructie? Wat hebben we aan een megadijkensloper? Veel, want zonder dijken en duinen geen Nederland. En die zeeweringen moeten tegen een stootje kunnen. Om dat te toetsen, krijgen ze in de Deltagoot duizend stoten te verwerken, per uur.

Duizend golven, die veel krachtiger zijn dan de golven die normaal onze kust teisteren. En dat is nodig ook. De dijken en duinen die nu worden ontworpen, moeten over honderd jaar nog steeds overeind staan, als de zee er 36524 dagen op heeft kunnen beuken. ‘Bovendien schrijft de wet voor dat onze dijken bestand moeten zijn tegen een extreme storm die maar eens in de 2500 tot 10.000 jaar voor komt,’ legt Hofland uit. In de nieuwe Deltagoot kunnen dijkbouwers alvast kennis maken met zo’n zeldzame storm.

Maar de Deltagoot is meer dan alleen heel groot. Hij bevat ook allerlei technische snufjes. Lasers om duinvervormingen te meten, bijvoorbeeld. Het prijskaartje van de Deltagoot bedraagt 26,5 miljoen euro. ‘Een koopje,’ zegt Hofland. Hij overdrijft niet, want jaarlijks zijn we als samenleving zeshonderd miljoen euro kwijt aan het beheren en restaureren van dijken. En die kosten stijgen als we ons tegen de zeespiegelstijging moeten weren. Degelijk dijkontwerp leidt jaarlijks tot een miljoenenbesparing.

Dyneema

Maar het is niet alleen een geldkwestie. En niet alleen een Nederlands probleem. Volgens Unesco sterven wereldwijd zevenduizend mensen per jaar als gevolg van overstromingen. Een aantal dat exponentieel zal groeien met elke minieme stijging van de zeespiegel. Hofland ziet dan ook een rol weggelegd voor de Deltagoot als het gaat om meer exotische waterproblemen, zoals tsunami’s. ‘Laatst hebben we een kering gemaakt van een nieuw materiaal, Dyneema van DSM, dat slechts een paar millimeter dik is, maar wel tsunami-achtige golfen tegen kan houden.’ In de Deltagoot kan het materiaal worden blootgesteld aan golven die daar al behoorlijk veel op lijken.

Ook in Brazilië is de Deltagoot populair. Niet bij geologen of ingenieurs, maar bij surfers. ‘Op YouTube krijgen we veel reacties van Braziliaanse surfers, die enthousiast zijn dat er eindelijk ergens kunstmatig hoge golven geschapen kunnen worden,’ zegt Hofland lachend. ‘En inderdaad, als we dat zouden willen, dan zouden we golven kunnen maken die vanaf de voorkant besurfbaar zijn, al heeft dat voorlopig geen prioriteit, denk ik.’

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief. 

Lees ook: