Een populaire methode om huidkankercellen te bestrijden, werkt met een op de huid gesmeerde gel en een bestraling met rood licht. Een elegante methode, maar vaak blijkt die zeer pijnlijk voor de patiënt. Onderzoekers aan de Ruhr-universiteit in Bochum hebben de oorzaak van de pijn achterhaald.
Bij de fotodynamische therapie nemen huidcellen vanuit een gel de verbinding aminolevulinezuur op. Vooral actief delende cellen, zoals kankercellen, zijn daar goed in. De energiecentrales in de kankercellen, de mitochondria, zetten het aminolevulinezuur om in de lichtgevoelige verbinding porfyrine IX. Tijdens een tien minuten durende bestraling met rood licht reageert dat molecuul met zuurstof waarbij vrije radicalen ontstaan. Die brengen vervolgens onherstelbare schade aan een cel toe.
Onderzoeker Ben Novak bekijkt hoe cellen in zijn kweken reageren op bestraling met rood licht.
Het nadeel van deze behandeling is dat hij pijnlijk is, op een schaal van 1 tot 10 scoort de pijn volgens patiënten zeker een 8. Voor een deel komt dat, zo blijkt uit het Duitse onderzoek, doordat bepaalde zenuwcellen in de huid ook aminolevulinezuur opnemen en vervolgens tijdens de bestraling met rood licht actief pijnsignalen versturen. Daarnaast ontstaat er pijn doordat de aangetaste kankercellen de verbinding acetylcholine uitscheiden. Dat is een alarmboodschap aan naburige cellen, dat hun mitochondria het begeven. Weliswaar is acetylcholine in het zenuwstelsel een gangbare boodschapperstof, maar als die stof in bijvoorbeeld de huid wordt geïnjecteerd is dat zeer pijnlijk.
Begrijpen hoe de pijn ontstaat is één ding, een oplossing ervoor is daarmee nog niet gevonden. Dat vormt nu de volgende uitdaging voor de onderzoekers: hoe kan men deze pijnlijke bijwerkingen van de fotodynamische therapie uitschakelen.
