Een extra arm is nooit weg en we zouden er best aan kunnen wennen, zo blijkt uit Zweeds onderzoek. Dat is handig voor mensen die een robotarm willen aansturen met hun gedachten, aldus de Zweden.
Dankzij een blauwdruk van ons lichaam in ons brein en jarenlange levenservaring weet een mens zijn eigen ledematen altijd te vinden en onderscheiden. Bij hersenbeschadiging kan de ervaring van een extra ledemaat ontstaan. Maar ook gezonde hersenen kunnen aan een extra arm wennen, zo schrijven onderzoekers onder leiding van neurowetenschapper Henrik Ehrsson van het Karolinska-instituut in Zweden deze week in PloS ONE.
Illusie
Een veel gebruikte methode om te onderzoeken hoe proefpersonen hun eigen lichaam ervaren is de rubberen-handillusie. Door een rubberen hand in zicht te plaatsen en de eigen hand niet, terwijl beide synchroon worden bestreken door een kwast, ervaart de proefpersoon de rubberen hand als zijn eigen. Een plotselinge aanval op de rubberen hand resulteert dan ook in een schrikreactie van de proefpersoon.
De rubberen-hand-illusie in een Duits onderzoek (BRISC-groep, BCCN, universiteit van Freiburg )
De Zweedse onderzoekers gebruikten dezelfde opzet, maar dan met beide handen in zicht. Ehrsson en zijn team vroegen proefpersonen aan te geven in hoeverre zij de rubberen hand en de eigen hand als lichaamseigen ervoeren. In een volgende proef maten de onderzoekers de huidgeleiding bij dreiging met een mes. Daaruit bleek dat proefpersonen zowel de eigen hand als de rubberen hand als onderdeel van hun lichaam beschouwden.
Prothese
Dat betekent dat onze hersenen zich kunnen aanpassen aan een nieuw lichaamsplan, namelijk met een extra arm. Ehrsson en zijn team zien met deze ontdekking mogelijkheden om mensen met een verlamming te helpen met hersengestuurde prothesen. Op dit moment zijn dat soort prothesen mogelijk voor mensen die een lichaamsdeel missen, omdat het brein dan aanneemt dat het lichaamsdeel er nog is. Voordat dat mogelijk is zal moeten blijken of het brein naast het ervaren van twee rechterhanden, ook de aansturing simultaan kan regelen. Het is dus nog even wachten op de positieve equivalent van ‘twee linkerhanden’.
Maartje Mulders
