Een glazen fietspad voorzien van zonnecellen moet de komende jaren elektrische energie gaan leveren. De bedenkers dromen al van duizenden kilometers glazen wegen die duurzame energie opwekken.

Alleen in Nederland ligt er 137.000 kilometer aan wegen, met een totaaloppervlak van vijfhonderd vierkante kilometer. Kan het licht dat daarop valt niet worden omgezet in energie, zo vroegen medewerkers van TNO zich bij de koffie-automaat af. Twee jaar later toont TNO met de provincie Noord-Holland en de bedrijven Imtech Infra en Ooms Avenhorn Groep het prototype van een energieopwekkend wegoppervlak. ‘Voor het eerst dat een weg zichzelf kan terugverdienen’, zegt Paul Rutte, innovatiemanager bij de provincie Noord-Holland. ‘Zou dat niet prachtig zijn?’

In de zomer van 2011 zal honderd meter zonnefietspad nabij Krommenie worden aangelegd, langs de N203. De komende vijf jaar testen TNO en haar partners allerlei technische aspecten van deze eerste SolaRoad, zoals stroefheid van het wegdek, onderhoud en de efficiëntie van de energie-opwekking. Imtech zorgt voor de elektronica in het wegdek, namelijk de zonnecellen en de omzetting van de gewonnen elektriciteit. Het bedrijf Ooms, dat ervaring heeft met de aanleg van asfalt en prefabbouwelementen, ziet nu de woningbouw op een laag pitje staat kansen om de prefab-ervaring ook in wegenbouw toe te passen.

Het wegdek bestaat uit vier lagen. Bovenop ligt een plaat glas van een centimeter dik. Dat oppervlak moet zo ruw zijn als asfalt, wil het veilig zijn voor het verkeer. Daardoor ziet het er bleekwit uit. Daaronder moet een zogenaamde optische laag komen. Dr ir Sten de Wit van TNO legt uit dat die essentieel is wil het systeem kunnen concurreren met andere systemen die energie opwekken zoals zonnepanelen op het dak. De optische laag concentreert het licht dat door de bovenste plaat valt op de kleine zonnecellen daaronder, die dus niet het hele oppervlak bedekken. Die lagen staan ingebed in een betonnen frame, dat uiteraard waterdicht is afgekit.

Gevallen bladeren
Volgens berekeningen moet een vierkante meter van dit oppervlak per jaar 50 kilowattuur aan energie leveren. Een doorsnee huishouden verbruikt op jaarbasis 3500 kilowattuur, zodat een oppervlak van zeven bij tien meter daarvoor volstaat. Een meting van vorige maand toont een periode waarin de energieproductie nihil was. De Wit: ‘Toen lag er sneeuw op het prototype. Sneeuw en gevallen bladeren schermen de zonnecellen af, maar dat gebeurt in het seizoen dat de energie-opbrengst sowieso minder is. We hebben daarmee rekening gehouden.’ Afhankelijk van het aantal zonuren per jaar kan het energieleverende wegdek zich in Nederland in vijf tot acht jaar terugverdienen. Volgens berekeningen bedraagt dit in Zuid-Europa vier tot vijf jaar.

Een voordeel van fietspaden is, bij deze test, dat die minder belast worden en dat bijvoorbeeld geluidseisen ontbreken. Dat is iets waarmee bij uitbreiding naar wegen voor sneller verkeer wel degelijk rekening moet worden gehouden. Verder heeft fietsen een duurzaam imago en groeit het 15.000 kilometer lange netwerk van fietspaden in Nederland nog steeds. Voetpaden lijken ook een goede optie.

Met wat fantasie valt er met het innovatieve wegdek nog veel meer te bereiken, zo kan er led-verlichting in worden opgenomen en allerlei detectieapparatuur. De topplaat is sterk genoeg en doorstond allerlei zware testen. Met elementen op voorraad is vervanging van een beschadigd element een peulenschil. Al brengt een valpartij met een fiets geen schade aan het wegdek toe, hoe de fietser daarna over het glazen wegdek zal denken, is nog maar de vraag.

Erick Vermeulen