Rochester, Minnesota (VS)– Naast embryo’s bezitten ook volwassen mensen stamcellen die álle mogelijke lichaamsweefsels kunnen vormen.


Medici van de University of Minnesota troffen in volwassen mensen stamcellen aan die het vermogen bezitten zichzelf om te vormen tot willekeurig welk celtype dat in het lichaam voorkomt. Het is misschien wel de belangrijkste cel die ooit ontdekt is.
Stamcellen zijn cellen die nog kunnen uitgroeien tot diverse gespecialiseerde celtypen, zoals spier-, bot-, lever- of zenuwcellen. De gespecialiseerde cellen zijn volledig toegerust om een specifieke functie optimaal uit te voeren en kunnen niet meer in een ander celtype veranderen. Zowel embryo’s als volwassenen hebben stamcellen, maar totnogtoe dacht men dat alleen de embryonale cellen álle celtypen kunnen vormen. Prof dr Catherine Verfaillie en haar collega-onderzoekers ontdekten echter in het beenmerg van volwassen mensen stamcellen die dit ook kunnen.
De medisch onderzoekers isoleerden de nieuwe stamcellen door het beenmerg van volwassen donoren kunstmatig op te kweken onder omstandigheden waarbij andere celtypen niet kunnen groeien. Daarnaast selecteerden ze cellen op grond van specifieke uiterlijke kenmerken. Op deze manier hielden ze uiteindelijk alleen de gewenste stamcellen over.
De volwassen stamcellen zijn net zo veelzijdig als hun embryonale broertjes. Onder de juiste omstandigheden vormen de cellen een grote verscheidenheid aan cel- en weefseltypen. Verfaillies onderzoeksgroep toonde aan dat afstammelingen van één en dezelfde cel kunnen veranderen in alle celtypen die in het lichaam voorkomen. Wanneer de onderzoekers individuele stamcellen in muizenembryo’s plaatsten, droegen de afstammelingen ervan bij aan alle lichaamsweefsels van de latere muizenjongen.
De Amerikaanse ontdekking wakkert de langlopende discussie of onderzoek naar embryonale stamcellen wel nodig is nog eens aan. Door handig gebruik te maken van stamcellen kunnen versleten en zieke weefsels vervangen worden. Gekloneerde embryo’s vormden tot op heden de enige, maar zeer omstreden bron van geschikte stamcellen. Wellicht kan de arts in de toekomst cellen gebruiken die al in het lichaam van de patiënt voorkomen.

Mirjam Leunissen