Op de tanden van een vrouw uit de Late IJzertijd of de Romeinse Tijd, gevonden in de omgeving van het Britse Cambridge, bevindt zich een grote tandsteenafzetting. DNA van versteende bacteriën op fossiele gebitten toont de gevolgen van het menselijk dieet voor de mondflora.

Bij het onderzoek aan tandsteen van fossiele gebitten vonden onderzoekers van de University of Adelaide in Australië DNA-sporen van oude bacteriën. Ze konden nagaan hoe de afgelopen 7500 jaar de samenstelling van de mondflora veranderde. Zowel de opkomst van de landbouw als de Industriële Revolutie, met de introductie van geraffineerde suikers en de verwerking van granen tot bloem, hebben geleid tot een verarming van het microbenmilieu. Die verarming heeft gevolgen voor de gezondheid.

Permanent ongezond

Volgens hoogleraar Alan Cooper draagt de verarming van de mondflora in de postindustriële levensstijl bij aan chronische mondaandoeningen en andere ziekten. De bacteriën die cariës veroorzaken, kregen de ruimte en konden daardoor de afgelopen 150 jaar hun kans grijpen. ‘De moderne mond verkeert in feite permanent in een ongezonde toestand’, verklaart Cooper.
tandsteen uit de Late IJzertijd toont prehistorische mondflora

Op de tanden van een vrouw uit de Late IJzertijd of de Romeinse Tijd, gevonden in de omgeving van het Britse Cambridge, bevindt zich een grote tandsteenafzetting.

De onderzoekers hadden de beschikking over 34 prehistorische menselijke skeletten uit Noord-Europa. Ze konden sporen van de mondbacteriën vinden in het tandsteen van de laatste jager-verzamelaars en de eerste landbouwers tot bij gebitten uit de Bronstijd en de Middeleeuwen. Mede-onderzoeker Keith Dobney, nu verbonden aan de University of Aberdeen, had ooit bewezen dat de tandsteenafzettingen op oude tanden een compacte massa van versteende bacteriën en voedsel waren, maar kon de bacteriën destijds niet herkennen. Met de precieze analyse van het zorgvuldig geïsoleerde oude DNA uit het tandsteen is dat nu wel gelukt.

Het onderzoek is gepubliceerd in Nature Genetics. Voor toekomstig onderzoek wil het team fossiel tandsteen verzamelen uit andere werelddelen en bijvoorbeeld ook van neanderthalers.