De dramafilm Erin Brockovich (2000) toonde hoe bij het stadje Hinkley een advocate en een bedrijf de juridische strijd aangingen vanwege kankerverwekkend chroom. Volgens recent onderzoek komt in Hinkley kanker echter helemaal niet vaker voor.

Epidemioloog John Morgan, van de California Cancer Registry, onderzocht het voorkomen van kanker bij inwoners van het Zuid-Californische plaatsje Hinkley. Hij telde er 196, tussen 1996 en 2008, waar op basis van demografische kenmerken 224 gevallen nog normaal zou zijn geweest. Dat is opvallend: Pacific Gas & Electric, dat tientallen jaren met chroom vervuild water nabij het dorpje dumpte, heeft eerder ruim driehonderd miljoen dollar betaald aan zo’n zeshonderd inwoners, in verband met ziekten en kanker veroorzaakt door chroomvervuiling. De strijd tussen advocate Erin Brockovich en het Californische bedrijf was de basis voor een succesvolle speelfilm, waarvoor Julia Roberts een Oscar won.

Met de enorme vergoeding die inwoners van Hinkley destijds kregen, was er nog geen sprake van eind goed, al goed. Het vervuilde grondwater verplaatst zich de laatste jaren langzaam maar zeker naar de bebouwde kom. Het verantwoordelijke bedrijf is nu bereid om een honderdtal woningen op het pad van het vervuilde grondwater te kopen, zo vermeldt LA Times, ongeacht de opmerkelijke uitkomst van het epidemiologisch onderzoek. Lokale waterpompen leveren namelijk het drinkwater. Pacific Gas & Electra staat sowieso voor de verplichting om een peperdure sanering van bodem en grondwater uit te voeren.

Cementstof

Het chroom in het grondwater is dan ook niet ongevaarlijk. De vervuiling waar het om gaat, betrof chroom(VI), ofwel zeswaardig chroom. Dat is een afvalproduct bij staalfabricage, textielverven en leerlooien, doorgaans in de vorm van chromaat, zoals natriumchromaat (Na₂CrO₄). Onlangs bleek dat het ook bij cementfabrieken kan vrijkomen. Met name na inhaleren van het goedje, wat goed kan met cementstof, kan het kankerverwekkend zijn. In Europa gelden strenge regels ten aanzien van chroom(VI), zoals bij verwerking van autowrakken en cement, en het is verboden in elektronica.

Epidemioloog Morgan benadrukt dat zijn onderzoek niet verklaart door welke oorzaak gevallen van kanker zijn ontstaan, door chroom(VI) of door andere oorzaken. Hij ziet echter geen statistische afwijkingen, ook niet ten aanzien van eerder onderzoek over de periode 1988-1998.

Er heerst angst dat Hinkley langzaam maar zeker in een spookstad zal veranderen. Sceptische actievoerders vinden het verdacht dat de resultaten van het epidemiologisch onderzoek bekend zijn geworden juist nu Pacific Gas & Electra woningen wil kopen. Met het vertrouwen van de lokale bevolking in de overheid en Pacific Gas & Electra komt het nooit meer goed.