‘In de wetenschap zijn impliciete en expliciete regels wat wel en niet kan; dat werkt beklemmend. Daarom heb ik de stap naar het theater gemaakt,’ aldus Damiaan Denys, filosoof, hoogleraar en hoofd van de afdeling psychiatrie van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam.
Denys maakte samen met regisseur Bo Tarenskeen de voorstelling Wat is angst? ‘Ik voelde me enorm onvrij in de wetenschap. Ik kon mijn ei er niet in kwijt, vooral niet wat ik over angst wilde zeggen. Ik zou dat nooit gepubliceerd krijgen, omdat het abstract en filosofisch is. Wetenschap dankt haar succes aan de strikte regels die ze zichzelf oplegt. Kennis die aan die regels voorbijgaat, kan niet altijd worden opgenomen. Het is heel lastig om te publiceren dat bijvoorbeeld deep brain stimulation het zelfvertrouwen herstelt van patiënten, omdat geen van de gevalideerde schalen dit aspect vermeldt. Op toneel mag je zeggen wat je wilt, en dat mag niet in de wetenschap.’
Creativiteit
Volgens Denys kan de wetenschap veel leren van de wereld van kunst en cultuur. ‘Bij mijn lezingen speelde ik een rol, in het theater kan ik zijn wie ik wil zijn. Het werkt bevrijdend. Wetenschap is conservatief en behoedzaam, en juist de wetenschap zou veel meer moeten profiteren van de manier waarop er in de wereld van kunst en cultuur wordt gewerkt. Daar is de creativiteit en vrijheid aanwezig die in de wetenschapswereld ontbreekt. De wereld van kunst is – grotendeels – minder vooringenomen. Creativiteit wordt gehonoreerd en je wordt aangespoord om regels te overschrijden. Kunst is ontvankelijker voor nieuwe ideeën, waar wetenschap uiterst conservatief is. Bij het herschrijven van de DSM, nu de vijfde editie, werd expliciet gesteld dat we niet mochten afwijken van de bestaande opvattingen.’
Denys heeft zich met Wat is angst? overigens niet ten doel gesteld om collega’s een spiegel voor te houden. ‘Ik ben niet geïnteresseerd in wat collega’s erover denken. Het is voor mezelf belangrijk.’
Lees het hele interview met Damiaan Denys in New Scientist. Vraag ernaar in de kiosk, bestel online of lees op Blendle.