Castratie met een vaccin komt het welzijn van het varken én het milieu ten goede.
Het vlees van volwassen mannelijke varkens, ofwel beren, heeft een voor de consument onacceptabele geur door de aanwezigheid van het hormoon androstenon. Alleen de testikels maken deze stof en castratie kan de berengeur dus voorkomen. Tot nog toe castreren boeren hun varkens op chirurgische wijze, veelal zonder verdoving. Wetenschappers zoeken naarstig naar een alternatief dat het welzijn van de dieren minder aantast. Promoverend diergeneeskundige Xian-yin Zeng onderzocht de veelbelovende methode van immunocastratie met een vaccin.
Zengs castratievaccin remt de hormoonproductie van de testikels, doordat het een afweerreactie tegen gonadotropin-releasing hormone, ofwel GnRH, opwekt. GnRH regelt de voortplantingsprocessen. Het komt in de hersenen vrij en bevordert de afgifte van andere voortplantingshormonen die de ontwikkeling van de testikels aansturen. Het castratievaccin bevat het natuurlijke GnRH-molecuul, gekoppeld aan een ander molecuul dat voor het varken vreemd is. Na injectie gaat het afweersysteem van de beer antistoffen tegen dit combinatiemolecuul maken. De antistoffen binden ook aan het natuurlijke GnRH van het varken zelf en schakelen het zo uit. Daardoor valt de testikelproductie van mannelijke hormonen, zoals androstenon, stil.
Lagere milieubelasting
Naast de diervriendelijkheid is een bijkomend voordeel van immunocastratie zijn milieuvriendelijkheid. De hormoonhuishouding van gevaccineerde beren is minder verstoord dan die van dieren waarbij de testikels verwijderd zijn. Daardoor groeien ze efficiënter en nemen ze calcium en fosfor beter op. De verminderde uitscheiding van deze mineralen zorgt voor een lagere milieubelasting.
Ondanks de voordelen is het nog onduidelijk of boeren immunocastratie op grote schaal gaan toepassen. Nu gebeurt dat alleen in Australië, het enige land waar het castratievaccin is toegestaan. In Europa is de discussie hierover nog gaande. De methode kent geen nadelige gezondheidseffecten, maar desondanks vormt de publieke acceptatie het belangrijkste obstakel. Men vreest dat immunocastratie het imago van varkensvlees niet ten goede komt.
