Belgische onderzoekers ontdekken dat uitzaaiingremmers kanker kunnen doen uitzaaien.
Een groot probleem met kanker is dat het zich uitzaait. Individuele kankercellen maken zich los van een gezwel en weten zich ergens anders te vestigen. Daar kan dan een nieuwe tumor ontstaan. Tot nog toe dacht men dat knippende enzymen, proteasen, daarin een grote rol speelden. Belgische onderzoekers hebben ontdekt dat ook specifieke protease-remmers uitzaaiingen bevorderen.
De proteasen veroorzaken uitzaaiingen doordat ze eiwitten kunnen knippen die een cel op zijn plaats houden. Ze maken daarmee ruim baan voor de kankercel om naar een bloedvat te migreren. Men verwacht dat in uitzaaiende tumoren minder van deze knipremmers actief zijn, een mogelijke kankertherapie is dan ook de patiënt extra remmers te geven. Sommige tumoren, vooral laat in het ziekteproces, hebben echter juist meer protease-remmers dan normaal.
Belgische onderzoekers van het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie VIB zijn erachter gekomen dat ook deze remmers zelf voor uitzaaiingen kunnen zorgen. Daarvoor vergeleken ze longkankers uit muizen. De tumoren die agressief uitzaaiden bleken meer proteaseremmer SLPI (Secretory Leukocyte Protease Inhibitor) te bevatten dan minder agressieve tumoren.
De wetenschappers haalden het gen dat codeert voor SLPI uit de muizengezwellen en stopten dat op zo’n manier in de minder agressieve kankercellen, dat die erg veel SLPI gingen maken. Als zij die cellen bij muizen inspoten, kregen die veel sneller tumoren en uitzaaiingen dan muizen die onveranderde kankercellen kregen. Bovendien bleek juist het actieve deel van SLPI de kanker te bevorderen. De onderzoekers hebben daarna het stukje dat voor de werkelijke protease-remming zorgt uitgeschakeld. Kankercellen die zo’n gen extra kregen, groeiden helemaal niet extra snel.
De ontdekking betekent echter niet dat alle protease-remmers kanker stimuleren. Dat geldt wel voor dit speciale eiwit, maar er zijn veel meer soorten eiwitknippers en remmers daarvan. Soms versnelt een protease de verspreiding, andere keren blijkbaar juist zijn remmer.
Frouke Pieters
