Fotonische kristallen verraden de explosieve krachten waaraan soldaten zijn blootgesteld.
Stickers met fotonische kristallen kunnen op helmen en uniformen zichtbaar maken of een soldaat aan een gevaarlijke drukgolf stond blootgesteld. Dat moet bijdragen aan tijdige hulp aan gewonden waarbij hersenletsel en andere weefselbeschadigingen langzaam maar zeker verergeren.
Medici aan de universiteit van Pennsylvania lieten zich bij de ontwikkeling van de knalstickers inspireren door de kleureffecten van vlindervleugels en keverschilden, zo blijkt in het vakblad NeuroImage. Die biologische materialen bestaan uit ruimtelijke structuren die zo klein zijn dat ze bepaalde kleuren licht op prachtige wijze weerkaatsen.
Hoogleraar Douglas H. Smith beschrijft de nu ontworpen kristallen als een soort laagjes Zwitserse gatenkaas, van elkaar gescheiden door minuscule pilaren. De driedimensionale structuur wordt gebrand met laserstralen in een plastic folie, een proces dat Smith holografische lithografie noemt. Bij ontploffingen van bijvoorbeeld bermbommen, zoals in Irak en Afghanistan regelmatig gebeurt, beschadigt een schokgolf de kristalstructuren. De poriën worden groter en doordat kleine pilaren breken verandert de afstand tussen de lagen. Daarmee verandert de kleur van het materiaal. Hoezeer de kleur verandert stemt overeen met de kracht van de explosie. Een calibratie moet uitwijzen bij welke kleurveranderingen snel medisch ingrijpen noodzakelijk is.
De kleine knalstickers kunnen op vele plaatsen op helm en uniform worden aangebracht, en bijvoorbeeld ook op voertuigen. De diverse kristalkleuren, zo blijkt uit foto’s, passen goed bij de kleuren gebruikelijk in de militaire camouflagepakken.
Erick Vermeulen
