Sherbrooke (Ca) – Canadese wetenschappers vermoeden dat kosmische straling een belangrijke rol speelt bij de afbraak van de ozonlaag in de stratosfeer.


De radicale chlooratomen die vrijkomen uit de kunstmatige chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk's) zorgen voor chemische reacties in de stratosfeer waarbij ozon wordt afgebroken. Lange tijd dachten onderzoekers dat ultraviolette straling van de zon veroorzaakt de afsplitsing van de chlooratomen. Een probleem voor deze theorie is dat tijdens de lente aan de polen, als de ozonafbraak het grootst is, enorme ijswolken het ultraviolette licht de doorgang beletten. Zouden deze wolken soms cfk's opslaan en afbreken?
In Physical Review Letters beschrijven Leon Sanche en Qing-Bin Lu dat kosmische straling uit de ruimte doordringt in de ijswolken en elektronen uit cfk-moleculen losslaat. Daarbij vrijkomende chloorradicalen komen in de lente dan plotsklapsin grote hoeveelheden vrij uit de ijswolken.
Met experimenten simuleerden de onderzoekers de omstandigheden waaronder de energetische reacties moeten plaatsvinden. Tot hun verrassing is de kans dat de elektronen reageren in de ijswolken wel een miljoen keer groter dan voorheen gedacht. Mogelijk moeten de modellen van de ozonafbraak nu grondig worden aangepast.

Erick Vermeulen