Maagdelijke voortplanting komt veel vaker voor dan we dachten. Het kan zelfs generaties lang doorgaan. Door deze twee verrassende ontdekkingen moeten we alles dat we dachten te weten over maagdelijke voortplanting opnieuw bezien.

maagdelijke voortplanting is gezien bij de witgestippelde bamboehaai. Foto: Scott
Maagdelijke voortplanting is gezien bij de witgestippelde bamboehaai.
Foto: Scott

Sommige dieren, zoals komodovaranen en kippen, kunnen soms nakomelingen krijgen zonder dat er een mannetje in de buurt is geweest. Vrouwtjes kunnen op twee manieren een extra set chromosomen toevoegen aan hun eieren. Hiermee maken ze volle of halve klonen van zichzelf. Het fenomeen was alleen waargenomen bij dieren die in gevangenschap leven, totdat onlangs maagdelijke voortplanting werd gezien bij een in het wilde levende zaagvis en een groefkopadder.

Er werd gedacht dat de nakomelingen van maagdelijke moeders zelf geen nageslacht zou kunnen voortbrengen. Nu hebben wetenschappers voor het eerst waargenomen dat een individu dat geboren werd uit een maagdelijk dier, zelf ook zonder paring nakomelingen kreeg.

Geen vader

Deze ontdekking werd gedaan na onderzoek aan een vrouwelijke witgestippelde bamboehaai die in gevangenschap leefde. Genetische tests wezen uit dat haar kinderen geen vader hadden. Een van haar nakomelingen plantte zich later op dezelfde manier als haar moeder voort.

50 inzichten biologie
LEESTIP 50 inzichten biologie J.V. Chamary, € 24,99 Bestel in onze webshop

Deze bevinding laat zien dat dieren die uit een maagdelijke moeder zijn voortkomen ook vruchtbaar kunnen zijn en dus niet een evolutionair dood eind betekenen, zegt Nicolas Straube van Zoologische Staatssammlung München, die de studie leidde. ‘Het doet vermoeden dat maagdelijke voortplanting een alternatief kan zijn voor seksuele voortplanting.’

Slangen

Een tweede studie toonde aan dat maagdelijke voortplanting vaak voorkomt bij twintig slangensoorten. Dat versterkt het idee dat maagdelijke voortplanting niet zo uitzonderlijk is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief. 

Lees ook: