Het is eindelijk bevestigd: er is water op de maan. Bovendien lijkt het water overvloedig en makkelijker te bereiken dan gedacht – goed nieuws voor toekomstige astronauten.
Onderzoekers van de Amerikaanse Universiteit van Colorado bestudeerden de maan via camerabeelden en temperatuurmetingen van de Lunar Reconnaissance Orbiter, een ruimtesonde van NASA. Ze brachten maangebieden in kaart die koud zijn en permanent in de schaduw liggen. Dat zijn de meest waarschijnlijke plekken om waterijs te bevatten.
Er waren eerder al sterke aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van water op de maan. Dat zou zich dan bevinden in ‘kouvallen’: plekken waar kou permanent wordt vastgehouden. Tot dusver werd gedacht dat deze kouvallen alleen in diepe, kilometers brede kraters te vinden zouden zijn.
De onderzoekers ontdekten echter dat er op de maan ook micro-kouvallen bestaan. Dat zijn plekken van enkele meters of zelfs slechts enkele millimeters groot, die voortdurend in de schaduw liggen. Die plekken kunnen ijs bevatten dat een stuk beter bereikbaar is. De onderzoekers schatten dat alle kouvallen bij elkaar ongeveer 40.000 vierkante kilometer in beslag nemen. Dat is grofweg 0,1 procent van het totale maanoppervlak.
‘We zien miljarden en nog eens miljarden van deze kouvallen, met afmetingen die we nog niet eerder hebben gezien’, zegt onderzoeksleider Paul Hayne. ‘Dat maakt het veel makkelijker ijs uit de grond te halen. We denken dat dit revolutionair is als het gaat om wat er mogelijk zal zijn voor astronauten op de maan.’
Schreeuw van opwinding
Een ander onderzoek heeft bovendien definitief bevestigd dat er waterijs op de maan is. Bij eerdere waarnemingen kon niet worden uitgesloten dat het ging om hydroxylgroepen (OH) in plaats van echt water (H2O).
Onderzoekers van het NASA Goddard Space Flight Center verkregen die bevestiging met de SOFIA-telescoop. Die telescoop is op een vliegtuig gemonteerd, zodat die beter door de aardatmosfeer heen kan kijken dan grondtelescopen. Zo ontdekten de onderzoekers een patroon in het gemeten lichtspectrum dat alleen door water kan zijn veroorzaakt. ‘Ik schreeuwde het uit van opwinding’, zegt onderzoeksleider Casey Honniball.
Volgens Honniball wijzen de waarnemingen op de aanwezigheid van losse watermoleculen, ingekapseld in korrels aan het maanoppervlak. ‘Deze vorm van water verwachten we op veel plekken aan het oppervlak’, zegt ze.
‘Water is cruciaal voor menselijk leven, maar het is duur om het de ruimte in te lanceren’, vervolgt Honniball. ‘Het vinden van water op de maan zou kunnen betekenen dat we het daar aanwezige water kunnen gebruiken.’
Het is alleen nog niet duidelijk of water in deze vorm over een lange periode stabiel blijft, stelt planeetwetenschapper William Bottke van het Southwest Research Institute in de Amerikaanse staat Colorado. ‘Ook kan het erg lastig worden voor astronauten om dit water uit de grond te halen’, zegt hij. ‘Om bijvoorbeeld een fles te vullen, moeten astronauten misschien wel duizenden kilo’s aan rotsblokken verwerken.’
