Nieuw ontdekte stoffen kunnen de MRSA bacterie gevoelig maken voor antibiotica waartegen ze normaalgesproken resistent zijn. Hierdoor worden medicijnen die nu geen effect meer hebben opnieuw bruikbaar.
Afbeelding: Janice Haney Carr
De MRSA bacterie is resistent tegen antibiotica en veroorzaakt in ziekenhuizen veel infecties met vaak dodelijke afloop. De bacteriën zijn ongevoelig voor bètalactamantibiotica. Hieronder vallen de meest gebruikte antibiotica zoals peniciline, methicilline en carbapenem vallen. Deze medicijnen richten zich op een onderdeel van de bacteriecelwand dat Peptidoglycaan heet. MRSA beschermt zich tegen antibiotica met een molecuul dat de medicijnen opzuigt en zo de werking stopt.
Doorbreken
Christopher Tan en zijn collega’s van de Merck Research Laboratories in New Jersey, vonden een manier waarmee ze door de resistentie heen konden breken. Ze ontdekten twee stoffen die de Bètalactamantibiotica opnieuw werkzaam maken tegen MRSA.
Combinatie
Deze stoffen heten tarocin A en tarocin B. Ze richten zich op teichoic acid, want een ander onderdeel is van de bacteriecelwand. De ontdekte stoffen kunnen de bacteriën niet doden, maar een combinatie van een van deze stoffen met een antibioticum kan dat wel. Dat is tot nu toe bewezen in klinische tests en bij geïnfecteerde muizen. De stoffen zijn nog niet getest op mensen.
‘De samenwerking van deze stoffen is mooi’, zegt David Brown van de organisatie Antibiotic Research in het Verenigd Koninkrijk. ‘De cel wordt verzwakt, waardoor het antibioticum gemakkelijker effect heeft.’
Zwakke plekken
Maar hiermee ruim je het resistentieprobleem niet uit de weg. Als we deze combinatie gaan gebruiken, zouden bacteriën ook hier tegen weer resistent worden. Volgens Tan kunnen we dit probleem omzeilen als we een derde middel inzetten. Dit middel moet gericht zijn op een ander onderdeel van de productie van teihoic acid. ‘We denken dat we met diepgaand begrip van de biologie van dit proces kunnen vinden waar de zwakke plekken van de bacterie zitten’, zegt hij.
Deze methode waarbij een combinatie van antibiotica met een andere stof gebruikt wordt, kan ervoor zorgen dat oude medicijnen hun werking terug krijgen. Dat kan een krachtig wapen zijn in de strijd tegen de wereldwijde antibioticaresistentie.
Enige kans
Een vergelijkbare strategie wordt nu al gebruikt tegen E. coli en de bacterie die longontsteking veroorzaakt waarbij bètalactamantibiotica niet meer werken. Deze bacteriën hebben een enzym dat medicijnen afbreekt. Door stoffen toe te voegen die dit enzym onderdrukken, worden antibiotica effectiever.
Brown gelooft dat we deze strategie breder moeten toepassen. Zijn organisatie steunt een screeningprogramma dat bekijkt of andere bestaande stoffen ook kunnen werken als antibioticaondersteuner. ‘Het zal minimaal 20 jaar duren tot we een redelijk aantal nieuwe antibiotica hebben’, zegt Brown. ‘We moeten onze huidige middelen dus verbeteren. ‘Dat is echt de enige kans die we hebben.’
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: