Zilveren nanodeeltjes leveren antibacteriële bijdragen aan deodorants en antizweetsokken. Sommigen zien een gevaar in de deeltjes, maar nu blijkt dat ze ook in de natuur kunnen ontstaan.

Nanozilverdeeltjes worden vaak geproduceerd met behulp van citroenzuur bij een hogere temperatuur. Toen chemicus Virender Sharma in Florida in een artikel las dat ook wijn een gunstige oplossing vormt voor de vorming van nanozilverdeeltjes ging hij met zijn collega’s aan de slag om alternatieve productiemethoden te testen. Humuszuren, die in de natuur ontstaan bij de afbraak van dood organisch materiaal, blijken zilverionen om te zetten in de minuscule zilverkristallen.

Dat lukte de chemici ook met humuszuren afkomstig uit rivierwater en sediment. Bij kamertemperatuur kleurden oplossingen binnen een aantal dagen. Een geelbruine kleur verraadde de aanwezigheid van de kleine zilverdeeltjes. Chemische analyses aan net National Institute of Standards and Technology en aan de rijksuniversiteit van New York in Buffalo bevestigden de ontdekking.

Vermoedelijk stabiliseren de humuszuren de kleine deeltjes en voorkomen ze dat die samenklonteren tot grotere deeltjes. Er zijn biologen die zich zorgen maken over de toepassing van nanozilverdeeltjes als middel tegen bacteriën en schimmels en het vrijkomen van zilverionen in het milieu. De verrassende werking van humuszuren doet vermoeden dat de natuur de zilverionen weer in nanodeeltjes vastlegt. De vondst kan ook verklaren waarom in oude mijngebieden soms nanozilverdeeltjes worden aangetroffen, alhoewel menselijk gebruik van deodarant en antizweetsokken in de verlaten gebieden nihil is.

Erick Vermeulen