Delft (NL) – Nadat de demissionair minister van onderwijs, cultuur en wetenschappen haar nota Ruimte laten en keuzes bieden in de Tweede Fase HAVO en VWO presenteerde, uit het Nederlands Platform voor Natuurkunde grote ongerustheid.

Het Nederlands Platform voor Natuurkunde (NPN) is afgelopen zomer opgericht om weerwerk te bieden aan overheidsplannen op het gebied van het voortgezet onderwijs. De gepresenteerde onderwijsplannen beantwoorden niet aan de wensen van de natuurkundigen.

Voorzitter Van den Akker roept namens het NPN op tot 'groot protest tegen deze verkwanseling van het Nederlandse onderwijs in de bètavakken en in de technische opleidingen'. Gezien het belang van goed onderwijs voor de Nederlandse economie zou onderwijs een hot item moeten zijn in deze verkiezingstijd. “Leraren en ouders: verheft uw stem en eist goed onderwijs! Bèta is geen luxe. Bèta moet!”
De ongerustheid over het bètaonderwijs in Nederland heerst niet alleen bij het samenwerkingsverband van natuurkundigen. Onlangs presenteerden enkele grote multinationals (Philips, Shell, AKZO-Nobel, DSM en Unilever) al het Jet-net-initiatief dat moet leiden to meer studenten in de bètavakken en de techniek. Nederland is immers kennisland. Men vreest dat de plannen van de overheid grote gevolgen hebben voor de hoogwaardige werkgelegenheid in Nederland en voor de concurrentiekracht van Nederland op de internationale kennismarkt.
De kritiek van de natuurkundigen is gericht op diverse plannen in de nota. Zo wil de minister het onderwijsprogramma verlichten en de keuzevrijheid van scholieren vergroten. Het NPN pleit daarentegen voor rust, ofwel geen veranderingen. Erger nog, de plannen van de minister zullen de bètavakken in het voortgezet onderwijs nog verder beperken, waar deze vakken in 1998 bij de invoering van tweede fase en studiehuis al een flinke veer moesten laten. Het nieuwe vak Algemene Natuurwetenschappen verdwijnt in de voorstellen als verplicht vak voor alle middelbare scholieren en wordt mogelijk een vak voor de scholieren van de profielen Economie & Maatschappij en Cultuur & Maatschappij. Voor de leerlingen met een bètaprofiel (Natuurwetenschap & Techniek)betekent dit nog eens 200 uur minder bèta-onderwijs.

Het aantal uren voor de profielen moet volgens de nota sterk verminderen. Maar een beperkt deel van de leerlingen zal dit compenseren met het nieuw keuzevak voortgezette natuurwetenschappen. Natuurkunde verdwijnt als profielvak in het Natuurwetenschap & Gezondheid-profiel. Volgens het NPN is dit rampzalig voor scholieren die geneeskunde, biologie, medische biologie, diergeneeskunde en tandheelkunde willen gaan studeren.
De huidige praktijk leert dat aanzienlijk meer meisjes Natuurwetenschap & Gezondheid kiezen dan Natuurwetenschap & Techniek. Daardoor zullen veel minder meisjes op middelbare school natuurkunde volgen. Tal van studierichtingen die ze met het huidige Natuurwetenschap & Gezondheid-profiel wel kunnen volgen, worden daarmee afgesneden. Dat is, zo stelt het NPN, geen keuzeverruiming maar keuzebeperking!

Erick Vermeulen