Octopussen grijpen, ondanks hun acht tentakels met vele zuignappen, geen andere octopussen vast. Een chemisch signaal afkomstig uit hun huid voorkomt dat ze met elkaar of zichzelf in de knoop raken.
Ondanks de acht armen die een octopus heeft, zitten ze er nooit andere octopussen of zichzelf mee in de weg. De huid van de weekdieren scheidt een stof af die voorkomt dat de zuignappen zich aan octopushuid vastzuigen. Dat schrijven neurowetenschappers van de universiteit van Jeruzalem deze week in het vakblad Current Biology.
Bron: Wikimedia Commons/Pseudopanax
De zuignappen van octopussen staan er bekend om dat ze aan zo’n beetje alles vastplakken dat ze tegenkomen. Dat werkt als een reflex, omdat octopussen niet bewust zijn van waar al hun honderden zuignappen mee bezig zijn.
Losse tentakels
Om te bestuderen of octopussen niet in de problemen komen door die reflex, stelden de onderzoekers de dieren bloot aan verschillende objecten. De onderzoekers vergeleken de grijpkracht die de dieren gebruikten op verschillende voorwerpen met de grijpkracht die ze uitoefenden op een plastic petrischaal.
De octopussen gebruikten de meeste grijpkracht op stukken vis en gevilde octopusarmen. Alle voorwerpen waar octopushuid of een extract ervan opzat, grepen de dieren niet naar en werden nauwelijks aangeraakt.
Gewone octopussen (Octopus vulgaris) staan erom bekend dat ze kannibalistisch zijn. Daarom boden de onderzoekers de dieren bij een andere test hun eigen geamputeerde tentakels aan, of die van een andere octopus. Daaruit bleek dat ze wel degelijk het verschil merken tussen hun eigen arm of een die van een andere octopus. De dieren voelden en grepen vaker naar de tentakels van soortgenoten dan naar die afkomstig waren van hun eigen lichaam.
Wat de onderzoekers verraste is dat als de octopus de arm wilde opeten, dat hij dat gewoon kon doen. Hij kan dan om het afwerende signaal heen werken door de afgehakte tentakels bij de snede te pakken en met hun tentakels naar de mond te brengen. De onderzoekers noemden dat aparte gedrag ‘spaghetti holding’, omdat het lijkt alsof de octopus een enorme spaghettisliert in zijn mond heeft.
Octopusrobots?
Het zelfherkenningsmechanisme dat octopussen blijken te hebben, kan volgens de onderzoekers van pas komen in de robotica. ‘Zachte robots hebben het voordeel dat ze van vorm kunnen veranderen’, zegt Nir Nesher, die meewerkte aan het octopusonderzoek, in een persverklaring. De onderzoekers werken samen met het Europese STIFF-FLOP-project, dat als doel heeft om een flexibele robot te ontwikkelen in de vorm van een octopusarm.
Hieronder kun je een filmpje bekijken over wat een van de octopussen deed met de aangeboden tentakel en hoe ‘spaghetti holding‘ eruit ziet:
Lees ook: