Een nieuw jaar brengt de belofte van langverwachte wetenschappelijke doorbraken. New Scientist blikt vooruit op 2017, het jaar dat een oplossing voor de groeiende antibioticaresistentie nijpender wordt dan ooit tevoren.
Door het bereiken van een omslagpunt dreigt antibioticaresistentie in 2017 snel om zich heen te grijpen. ‘We naderen het punt waarbij meer antibiotica worden geconsumeerd door productiedieren dan door mensen’, zegt epidemioloog Mark Woolhouse van de universiteit van Edinburgh. Meer antibioticumgebruik – hetzij door mensen, hetzij door dieren – betekent meer resistente bacteriën, en daarmee onherroepelijk meer ongeneeslijke ziekten.
De FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de VN, heeft nationale overheden opgeroepen om verstandig gebruik van antibiotica te stimuleren. Tot concrete voorstellen voor specifieke maatregelen heeft dat echter nog niet geleid. Een voor de hand liggende maatregel zou een verbod zijn op antibioticagebruik dat ten doel heeft om de groei van dieren te bevorderen in plaats van om infecties te bestrijden.
Dat instanties als FAO pleiten voor verandering, is op zichzelf goed nieuws, zegt Woolhouse. Ook goed nieuws is dat de FAO daarin bijval krijgt van China, waar als gevolg van de groeiende vraag de vleesproductie in een stroomversnelling is geraakt. Maar om antibioticaresistentie daadwerkelijk aan te pakken, zijn nieuwe manieren nodig om dieren gezond te houden. Dat geldt vooral voor arme landen waar de productie het snelst groeit en alternatieven niet voor het oprapen liggen.
Colistine
Welke wetenschappelijke doorbraken kunnen we in het volgende jaar verwachten? Lees er alles over in ons dossier Vooruitblik 2017
De risico’s van antibioticagebruik door de landbouwsector worden geïllustreerd door het medicijn colistine. Dat antibioticum, dat zowel wordt gebruikt bij dieren als bij mensen, is het enige medicijn dat werkt tegen meerdere menselijke infecties. Nu nog wel althans, want in 2015 zijn colistineresistente bacteriën ontstaan die zich razendsnel uitspreiden over de wereld. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) concludeerde dat die resistentie waarschijnlijk is ontstaan in de veehouderij, en dat dat waarschijnlijk had kunnen worden voorkomen, aangezien sommige EU-landen het gebruik van colistine gemakkelijk met 95 procent kunnen terugdringen.
De veehouderij heeft de volksgezondheidrisico’s van het gebruik van antibiotica door de landbouwsector lange tijd gebagatelliseerd. Volgens de FAO is daar nu geen sprake meer van.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: