Tropische termieten van de soort Neocapritermes taracua beschermen het nest tijdens een aanval door een huidzakje met gif te laten knappen. Alleen oudere termieten hebben dit giftige huidzakje.

Oudere termieten offeren zichzelf op door hun huidzakje te laten exploderen. Het speciale huidzakje zit op de rug tussen de borstkas en de buik en bevat een giftige vloeistof. De Tsjechische biochemicus Jan Šobotník en zijn team ontdekten de huidzakjes. Zij zagen bij verschillende termieten een blauwe stip op de rug met daarin een giftige vloeistof. Ook ontdekten zij dat de blauwe stippen alleen bij oudere termieten voorkomen. Šobotník onderzocht de stippen en vond een kleverige vloeistof met koperkristallen.

De afbeelding laat twee termieten met het blauwe huidzakje zien en twee termieten zonder het huidzakje en een soldaat

De termieten gebruiken de vloeistof op hun rug als verdedigingswapen. Normaal gesproken bijten de termieten de mieren dood die het nest aanvallen. Oudere termieten hebben echter geen scherpe tanden meer. Wanneer een oude termiet toch gevangen wordt door een mier kan hij met zijn huidzakje zijn aanvaller doden. De termiet duwt de vloeistof uit het zakje als een bel naar buiten. De kleverige vloeistof vangt de mier en doodt de aanvaller binnen enkele minuten. Wanneer de termiet het huidzakje gebruikt, duwt hij echter ook zijn eigen ingewanden naar buiten, wat hij met de dood moet bekopen.

De onderzoekers zagen dat oudere termieten agressiever zijn tijdens een aanval dan jongere termieten en zichzelf eerder opofferen. Jongere termieten kunnen ook hun huidzakje gebruiken tijdens een aanval, maar hun vloeistof is minder giftig.

De onderzoekers maakten hun ontdekking bekend in het vakblad Science.

Elske Krikhaar