Een van de grootste wetenschappelijke doorbraken van het jaar blijkt toch onbewezen. Stofmetingen, gedaan door ruimtelescoop Planck, ondermijnen het bewijs voor de inflatietheorie.
Bron: Planck
Op 17 maart schreven wij dat astronomen mogelijk bewijs hadden gevonden voor de inflatietheorie, die stelt dat het heelal kort na haar ontstaan extreem versneld uitdijde. Er volgden echter al snel kritische geluiden over het onderzoek. Mogelijk was het signaal, dat het team van de BICEP-telescoop toeschreef aan zwaartekrachts-golven, te wijten aan kosmisch stof. Ook de BICEP-onderzoekers zelf erkenden in een van hun artikelen dat deze mogelijkheid bestond.
Nu is de claim bevestigd door metingen van de Planck-ruimtetelescoop. Het team van Planck ontdekte dat het deel van de kosmos dat BICEP bestudeerde, veel meer stof bevat dan voorheen is aangenomen. Dit stof is niet voldoende meegenomen in de berekeningen van het BICEP-team.
Planck- en BICEP-astronomen werken momenteel samen om de precieze gevolgen van de nieuwe stofmetingen te evalueren. De wetenschappers kunnen bijvoorbeeld op zoek gaan naar een stofvrij deel van de hemel waar BICEP zijn metingen kan overdoen.
Stofprobleem
Bron: BICEP
De BICEP-wetenschappers rapporteerden in maart dat zij polarisatie (draaiingen) zagen in het alleroudste licht in het heelal: de kosmische achtergrondstraling. Deze draaiingen waren volgens de onderzoekers veroorzaakt door vroege zwaartekrachtsgolven, ofwel schommelingen in de ruimtetijd. De polarisatie die zij zagen, wees op zwaartekrachtsgolven die het resultaat waren van een heftige uitdijing vlak na de oerknal. Dit bewees volgens het team de inflatietheorie.
Kosmisch stof kan echter ook draaiingen in licht veroorzaken. Daarom moest het team de effecten van stof aftrekken van hun metingen, voordat ze de lichtpolarisatie bestudeerden. Nu de wetenschappers van het Planck-team melden dat het team minder stof in rekening heeft bracht dan er in werkelijkheid is, staat het bewijs voor de inflatietheorie op losse schroeven.
Teleurstelling
De Planck-metingen zijn waarschijnlijk een grote teleurstelling voor kosmologen als Andrei Linde en Alan Guth, die de inflatietheorie in 1981 bedachten. Al snel na de BICEP-metingen volgden geruchten dat zij binnenkort een Nobelprijs zouden ontvangen voor hun werk. Zo lang stof de metingen teniet doet, gaat dat feest niet door.
Lees ook