Vrouwen wachten steeds langer met het krijgen van kinderen, vaak omdat ze eerst een stabiele werksituatie willen hebben. Maar als je zeker wilt zijn van een toekomst als gezinstijger, kun je maar beter niet te lang wachten.

Als een vrouw 90 procent zeker wil zijn van een toekomst met drie kinderen, moet ze op haar 23e al proberen zwanger te worden. Dat blijkt uit een rekenmodel van onderzoekers van het Erasmus MC in Rotterdam, dat voor elke leeftijd aangeeft hoe groot de kans is om één, twee of drie kinderen te krijgen. Het model is gepubliceerd in vakblad Human Reproduction.

Biologisch gezien ligt de optimale leeftijd voor een vrouw om kinderen te krijgen tussen 18 en 30 jaar. In West-Europa stellen vrouwen hun kinderwens echter vaak uit, meestal omdat ze voorrang verlenen aan studie of baan. In 2012 waren Nederlandse vrouwen bijvoorbeeld gemiddeld 29,4 jaar bij de geboorte van hun eerste kind.

Hum. Reprod1
De kans op één kind uitgezet tegen de leeftijd waarop een vrouw begint met pogingen tot zwangerschap, met en zonder ivf. Beeld: Habbema et al.

Uitstellen heeft tot gevolg dat de kans groter is dat de gewenste voortplanting mislukt. Maar hoeveel groter? Om die kans te kwantificeren, maakten de onderzoekers een computermodel op basis van historische gegevens van verschillende bevolkingsgroepen. Daarmee relateerden ze de kans op een succesvolle zwangerschapscyclus aan de leeftijd van de moeder. Het model neemt ook de mogelijkheid tot ivf-behandeling mee.

Twee kinderen

Hum. Reprod2
De kans op twee kinderen uitgezet tegen leeftijd.

Uit het model blijkt dat een vrouw die twee kinderen ambieert op haar 27e moet beginnen met pogingen tot zwangerschap, als ze 90 procent zeker wil zijn dat haar kinderwens uitkomt. Als ze bereid is tot een ivf-behandeling, kan ze tot haar 31e levensjaar wachten. Wanneer een vrouw op haar 34e begint, heeft ze nog 75 procent kans dat ze zonder ivf twee kinderen op de wereld brengt.

Om 90 procent zeker te zijn van drie kinderen, moet een vrouw zelfs al op 23-jarige leeftijd starten met het realiseren van haar droom. Maar het is niet snel te laat: op haar 30e heeft een vrouw nog altijd 80 procent kans dat ze drie koters krijgt, en vijf jaar later is de kans op succes nog steeds groter dan de kans op nul, één of twee kinderen.

Hum. Reprod
De kans op drie kinderen uitgezet tegen leeftijd.

Nog nooit eerder werd een dergelijk model voor gezinsplanning ontwikkeld. Volgens de onderzoekers kan het koppels helpen om te bepalen hoe lang ze wachten met kinderen krijgen. Ook kan het hen bijstaan bij de afweging wel of geen ivf-behandeling te proberen.

Het model houdt geen rekening met de mogelijkheid dat het aantal kinderen groter uitvalt dan gepland.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief. 

Lees verder: