AMSTERDAM (NL) – Nog voordat Parkinsonpatiënten symptomen als beven en trillen vertonen, neemt hun reukvermogen af. Dit kan helpen de ziekte eerder te ontdekken.


Een reuktest kan de ziekte van Parkinson in een vroeg stadium voorspellen, zo denken onderzoekers van de vakgroep neurologie van de faculteit geneeskunde aan de Vrije Universiteit. Sinds oktober ruiken vijfhonderd eerstegraads familieleden van Parkinsonpatiënten, met een verhoogde kans op de ziekte, aan potjes met bijvoorbeeld kaneel- of citroengeur.

Voordat artsen Parkinson ontdekken, heeft de patiënt de ziekte eigenlijk al vier tot zes jaar. Zo’n vijftig procent van de dopamineproducerende hersencellen is dan al vernietigd, de rest volgt in de jaren daarna. Hiermee verergeren de symptomen, want dopamine is nodig voor het maken van soepele bewegingen. Men kan het aftakelingsproces niet stoppen, maar in de periode voordat de ziekte duidelijk merkbaar wordt, is behandeling met medicijnen erg belangrijk. Wat de reuk te maken heeft met Parkinson is onbekend: misschien komt een mysterieuze ziekteverwekker via de neus binnen en beschadigt het reukorgaan. Ook kan het zijn dat dopaminecellen in de neus aangetast raken, net als die in de hersenen.

Het is nu al mogelijk Parkinson vroeg te ontdekken met hersenscans. Een zogeheten SPECT-scan is de goedkoopste, maar kost wel duizend gulden per keer. Zo’n scan geeft aan of iemands dopaminecellen zijn vernietigd. Een voorselectie door een reuktest zou een hoop geld kunnen besparen. Eerstegraads familieleden van Parkinsonpatiënten helpen nu bij het zoeken naar een goede reuktest. Ze ruiken en gaan vervolgens onder de scan. De onderzoekers hopen eind 2000 duidelijkheid te hebben over het nut van een reuktest.

RL