Leiden (NL) – Met de Very Large Telescope van de Europese organisatie ESO ontdekten astronomen een stofring rondom een zwart gat in een sterrenstelsel.


In de Very Large Telescope in Chili hebben Europese astronomen een instrument geplaatst dat zeer nauwkeurig infrarood licht van diverse telescopen kan combineren tot een beeld. Met dit instrument, MIDI (Mid-InfraRood Interferometrie Instrument) ontdekten de astronomen in het sterrenstelsel NGC 1068, op een afstand van zestig miljoen lichtjaar, een stofschijf rondom een zwaar zwart gat. Vanuit de stofschijf verdwijnt continu materiaal in het zwarte gat daarbinnenin.

Dat sterrenstelsel NGC 1068 een zwart gat bevat, volgt uit de heldere straling in het ultraviolet en röntgengebied die de kern van het stelsel uitzendt. Voor het eerst is nu met interferometrie gekeken naar de infrarode straling van sterrenstelsels. Deze techniek, waarbij lichtbundels uit twee telescopen zo worden gecombineerd dat ze elkaar versterken of verzwakken, verschaft een idee van de omvang van een object. In dit geval leverde de waarnemingshoek de doorsnede van de stofschijf die het infrarode licht uitzendt, namelijk tien lichtjaar.
Met deze ontdekking lijkt het Europese instrument een nieuw studiegebied in de sterrenkunde op te leveren: de studie van schijven met gas en stof rondom de vele zwarte gaten in andere sterrenstelsels.

Erick Vermeulen