De nieuw ontdekte spin Bagheera kiplingi is niet alleen overwegend vegetariër, hij is ook nog eens pacifist. De spin eet voornamelijk bladuiteinden. Daarnaast leeft de spin, die normaal gesproken erg territoriaal is, vreedzaam samen met zijn soortgenoten.
De Bagheera kiplingi is uitzonderlijk omdat alle andere bekende spinnensoorten (rond de 41.000) volledig carnivoor zijn. De B. kiplingi leeft echter voornamelijk van de zoete uiteindes die op de blaadjes van de acaciabomen groeien. Af en toe vult hij zijn dieet aan met enkele mierenlarven.
Spinnendeskundige Peter van Helsdingen van Natuurhistorisch Museum Naturalis in Leiden, vindt de ontdekking van het dieet van deze spin ‘ronduit opzienbarend’. Van Helsdingen denkt dat de spin op een vegetarisch dieet is overgeschakeld om roofdieren beter te kunnen ontwijken.
Behalve overwegend vegetariër is de B. kiplingi ook nog eens pacifist. De spin behoort tot de Salticidae-familie, een familie van springspinnen die erom bekendstaan zeer territoriaal en solitair te zijn. Maar ook deze conventie houdt voor de B. kiplingi geen stand. Uit observaties blijkt dat er op een enkele acaciaboom honderden spinnen hetzelfde territorium delen, als in een commune. Ook bewaakten de vrouwtjes hun nesten en jongen.
In zeldzame gevallen leefden er zelfs meerdere generaties in een enkel nest. Van Helsdingen: “Dat sluit niet uit dat de spinnen zich in uitzonderlijke situaties, zoals bij voedseltekort, tegen elkaar keren en elkaar opeten. Maar in principe negeren ze elkaar.”
‘Sociale’ spinnen bestaan wel, maar hun groepsgedrag beperkt zich tot het bouwen van enorme webben om samen voedsel te verschalken. Bij de B. kiplingi is hiervan echter geen sprake. “Hij blijft een solitaire verzamelaar, ook al duldt hij anderen in zijn territorium”, zegt Van Helsdingen. “De afname van agressiviteit komt waarschijnlijk omdat er ruim voldoende voedsel voorhanden is.”
De onderzoekers vinden het opmerkelijk dat de spin juist de acaciaplant heeft uitgekozen als woonplaats. Acaciaplanten worden namelijk al bewoond door mieren (Pseudomyrmex spinicola), die normaal gesproken andere herbivoren uit de buurt van de plant houden. B. kiplingi verstoort dit systeem. Dankzij zijn extreem goede zicht en zijn bliksemsnelle beweeglijkheid kan hij de mieren ontwijken. Toevalligerwijs zijn dit juist vaardigheden die de spin voor de jacht heeft ontwikkeld.
Twee onafhankelijke Amerikaanse onderzoeksteams vonden de spinnen in Mexico en Costa Rica en bestudeerden ze zeven jaar lang. Zij publiceerden hun resultaten in het tijdschrift Current Biology.
De Bagheera kiplingi is vernoemd naar de panter Bagheera in Rudyard Kiplings Jungle Boek.
Dorette Bos
Foto credit: R. L. Curry
