De uitbarsting van de IJslandse vulkaan Bardarbunga in 2014 was de sterkste in Europa in meer dan 240 jaar. Als de kaarten anders waren geschud, had een grotere aswolk kunnen ontstaan dan de Eyjafjallajökull-aswolk die in 2010 wekenlang het Europese vliegverkeer gijzelde.
Van augustus 2014 tot februari 2015 stroomde een ongekende hoeveelheid magma uit de centraal in IJsland gelegen Bardarbunga-vulkaan via een netwerk van scheuren naar het aardoppervlak. Met behulp van onder meer satellietbeelden, gps en seismologische gegevens hebben IJslandse onderzoekers de omvang van de uitbarsting in kaart gebracht.
Bij de uitbarsting ontstond de grootste caldera, een komvormige krater, die wetenschappers ooit met eigen ogen hebben zien ontstaan: 8 bij 11 kilometer breed en 65 meter diep. De caldera blijkt het gevolg van een aantal steile, ringvormige breuken vlak boven de op 12 kilometer diepte gelegen magmakamer. Het magma stroomde vanuit deze magmakamer 45 kilometer langs een ondergronds pad, waarna het ten noordoosten van de vulkaan aan het oppervlak kwam.
Aswolk
Volgens Thomas Walter, een van de onderzoekers, is dit een geluk bij een ongeluk geweest. Bij de Bardarbunga-uitbarsting ontstond tien keer zo veel vulkanisch materiaal als bij de uitbarsting van de Eyjafjällajokul in 2010. Als de uitbarsting niet op diepte, maar direct onder het ijs had plaatsgevonden, had de explosie in combinatie met waterdamp voor een vele malen grotere en langdurige aswolk gezorgd.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: