Ionica Smeets, in juli benoemd tot hoogleraar Science Communication aan de Universiteit Leiden, gaat onderzoeken hoe wetenschap beter voor het voetlicht kan worden gebracht.
Hoe ziet u zichzelf, als journalist of als onderzoeker?
‘Ik zie mezelf vooral als science writer, maar die term is in Nederland niet zo gangbaar. Ik ben geen keiharde journalist; ik schrijf columns en achtergrondstukken, dus ik zie mezelf meer als iemand die aan popularisering van het vak doet.’
Heeft het vak eigenlijk bestaansrecht? Wetenschappers zijn toch slim genoeg om zelf te communiceren?
‘Natuurlijk zijn wetenschappers slim genoeg, ze moeten het echter nog wel leren. Wetenschapscommunicatie is geen rocket science, maar je moet wel bepaalde dingen weten. Kom niet met te abstracte voorbeelden en strooi niet met ingewikkelde formules. Een van de tips die ik wetenschappers altijd geef, is om hun verhaal te oefenen op bekenden die niet in het vak zitten. Dat werkt goed.’
Er is een enorme kloof tussen exacte wetenschap – zoals bijvoorbeeld wiskunde – en het grote publiek. Hoe gaat u die dichten?
‘Dat gaat me natuurlijk nooit in mijn eentje lukken, maar alle beetjes helpen. Veel jonge mensen hebben een soort angst voor exacte studies. Er komen regelmatig mensen naar me toe die dankzij een column van mij net het laatste duwtje kregen om toch wiskunde te gaan studeren. Daar word ik blij van, hoewel natuurlijk niet iedereen wiskunde hoeft te gaan doen.’
U bent vijfendertig, u bent moeder van twee kinderen, was een onvergetelijke Zomergast en bent nu ook hoogleraar. What’s next?
‘Als je het zo achter elkaar stelt, dan is het heel wat. En ja, ik ben daar natuurlijk ontzettend blij mee. Ik wil het hoogleraarschap natuurlijk zo goed mogelijk invullen en ook al het andere dat ik doe. Daarnaast heb ik ook nog plannen. Voor de VPRO ga ik een pilot maken en wellicht komt daar ook weer wat uit.’
Wat kan er beter aan de Nederlandse wetenschapsjournalistiek?
‘Ik ga geen wetenschapsjournalistiek doen, maar wetenschapscommunicatie. Vanuit de wetenschap ga ik kijken hoe bepaalde zaken of onderzoeken beter voor het voetlicht kunnen worden gebracht. Je hebt als wetenschapper een bepaald idee en hoe kan je dat naar een groter publiek brengen? Ik merk dat er vanuit de wetenschap veel belangstelling voor is, we heten namelijk niet allemaal Robbert Dijkgraaf, die ingewikkelde materie schijnbaar achteloos presenteert aan een groot publiek.’
Als je in wetenschap bent geïnteresseerd, wat moet je lezen?
‘Dat is heel persoonlijk, maar ik raad iedereen aan eens naar de Royal Institution Christmas Lectures te kijken. Die Britse lezingen zijn een traditie sinds 1825 en online staat een uitgebreid, gratis archief. Toponderzoekers leggen wetenschap uit aan kinderen. Ze komen met mooie voorbeelden die ook voor volwassenen leuk zijn.’
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees ook: