Zingen kan in de toekomst onderdeel worden van het diagnoseproces, stellen Franse onderzoekers zich voor. Zij brachten de elasticiteit van het schildklierweefsel van een proefpersoon in kaart door die te laten zingen. Door de weefseltrillingen te meten die daarbij ontstaan, denken ze dat het mogelijk is om bijvoorbeeld de aanwezigheid van een tumor aan te tonen.

De schildklier is een vlindervormige klier die aan de voorkant van de hals ligt, tegen de luchtpijp aan. Deze klier produceert hormonen voor de stofwisseling en de groei. Schildklieronderzoek bestaat nu vaak uit echogeleide punctie. Hierbij zoekt de arts met een echo naar een knobbeltje waar zij of hij dan met een dunne naald in prikt en wat cellen uithaalt voor onderzoek.

De onderzoekers denken dat een minder invasieve methode mogelijk is: zingen. Wanneer je zingt, trilt je luchtpijp. Doordat de schildklier daar tegenaan ligt, wordt die ook in trilling gebracht. De trillingsgolven in het weefsel zijn meetbaar met echografie.

Als er een knobbeltje in de schildklier zit, dan verandert de elasticiteit van het weefsel en dus de manier waarop dat trilt. De onderzoekers denken daarom dat het mogelijk is om een tumor aan te tonen met de trillingsgolven.

Minder stress

In het eerste verkennende onderzoek maten de wetenschappers de elasticiteit van het schildklierweefsel van één gezonde proefpersoon. Dat deden ze door de proefpersoon te vragen monotoon op 150 hertz (iets lager dan een D) ‘eeee’ te ‘zingen’. Om de proefpersoon te helpen, stond er een speaker die ook een toon van 150 hertz produceerde.

Tijdens het zingen hielden de onderzoekers een echokop tegen de hals van de proefpersoon om de trillingsgolven in het weefsel te meten. Een computerprogramma rekende deze metingen om naar de elasticiteit van het schildklierweefsel. Hiermee konden de onderzoekers de schildklier in kaart brengen en gebieden aanwijzen waar het weefsel mogelijk uitzonderlijk stijf was.

Links: de techniek om de trillingsgolfsnelheid in de schildklier van een vrijwilliger te meten. Rechts: de snelheid van de trillingsgolven in de schildklier zoals gemeten. Bron: Steve Beuve

Een dergelijke niet-invasieve methode zou de stress die patiënten tijdens hun medische onderzoek ervaren kunnen verminderen, zegt Steve Beuve, een van de betrokken wetenschappers. ‘Als je moet zingen tijdens een medisch onderzoek, kan dat misschien helpen om een deel van de spanning weg te nemen.’

Onderscheid goed- en kwaadaardige knobbeltjes

‘Het is knap dat ze op basis van stemtrillingen de elasticiteit van de schildklier in kaart kunnen brengen’, zegt hoogleraar Sandra Nuyts, radiotherapeut-oncoloog aan het academisch ziekenhuis UZ Leuven en niet betrokken bij het onderzoek. ‘Maar ze hebben nog niet aangetoond dat je er tumoren mee kunt opsporen. Ze keken enkel naar één gezonde proefpersoon. Bovendien vraag ik me af of je met deze techniek een onderscheid kunt maken tussen goedaardige en kwaadaardige nodules (knobbeltjes – red.).’

Een redelijk deel van de bevolking heeft een keer een nodule bij hun schildklier. De meeste zijn goedaardig en dus redelijk onschuldig, maar een klein deel is een kwaadaardig tumor. Het onderscheid tussen goed- en kwaadaardig wordt vaak gemaakt met een biopsie, waarbij je wat cellen uit het knobbeltje haalt om te onderzoeken. Nuyts: ‘Er is bijna geen tumor die zonder zo’n biopsie gediagnosticeerd wordt.’

De onderzoekers zullen daarom moeten achterhalen of het mogelijk is om met de trillingen het verschil tussen goed- en kwaadaardig te onderscheiden. ‘Dan heeft de methode misschien potentie, maar dan moet hij eerst uitgebreider onderzocht worden, met veel meer proefpersonen’, zegt Nuyts.

Het zal dus nog jaren duren voordat we eventueel zingend naast een arts staan.

New Scientist 84 januari 2021
LEESTIP: op zoek naar wat lockdownleesvoer? Bestel het januarinummer van New Scientist in onze webshop!