De bodem van de zee daalt met ongeveer 0,1 millimeter per jaar ten gevolge van het gewicht van water, afkomstig van smeltende ijskappen.
‘Groenland en Antarctica smelten veel sneller dan vroeger. Daardoor kunnen we in de toekomst een veel grotere vervorming van de oceanen verwachten’, zegt geodeet Bramha Dutt Vishwakarma van de Universiteit van Bristol in Engeland.
Hij en zijn collega’s berekenden in hoeverre de extra massa in de oceanen de zeebodem vervormt en wat dit betekent voor de zeespiegelstijging. Ze ontdekten dat het effect miniem is, omdat de zeespiegel met ongeveer 3 millimeter per jaar stijgt – veel meer dan de daling van de zeebodem.
Meer water
De zeespiegelstijging is het gevolg van klimaatverandering, die op zijn beurt wordt aangedreven door onze uitstoot van broeikasgassen. Als het klimaat opwarmt, geldt hetzelfde voor het zeewater. Daardoor dijt het uit, met een zeespiegelstijging tot gevolg. De komende eeuwen bedraagt die stijging naar verwachting een paar meter.
Gedurende de twintigste eeuw was deze uitdijing van het water de belangrijkste oorzaak van de zeespiegelstijging, zegt natuurkundige Jonathan Bamber van de Universiteit van Bristol, die aan de studie meewerkte. Dat betekende dat de massa van de oceanen ongeveer hetzelfde bleef terwijl het volume ervan groeide.
Nu zorgt het warmere klimaat ervoor dat ijs in gletsjers en ijskappen smelt, waardoor meer water de zee in stroomt. ‘Sinds de jaren negentig hebben zowel West-Antarctica als Groenland hieraan bijgedragen’, zegt Bamber.
Dat zorgt ervoor dat de massa van de oceanen nu toeneemt. En daardoor wordt de zeebodem omlaag gedrukt.
Te klein om van belang te zijn
Zowel Vishwakarma als Bamber benadrukken dat hun bevindingen geen verschil van betekenis maakt voor de te verwachten zeespiegelstijging. Hoewel de dalende zeebodem het stijgen van het waterpeil vertraagt, is het effect te klein om van belang te zijn.
‘De zeespiegel gaat omhoog en de oceaanbodem gaat omlaag, maar er zit een orde van grootte verschil tussen die twee’, zegt Bamber. De zeebodem daalt zo’n dertig keer trager dan dat de zeespiegel stijgt.
Tegelijkertijd zit er een enorme onzekerheid in de toekomstige zeespiegelstijging, deels doordat we niet weten hoe snel het ijs zal smelten. Daardoor variëren de voorspellingen voor de zeespiegelstijging gedurende de 21e eeuw tussen 1 en 2 meter.
